مراحل قانونی توقیف خودرو و ترخیص آن از پارکینگ

شاید گاهی براتان پیش آمده باشد که خودرو تان به دلایلی توقیف شده باشد و به همین دلیل سعی در رفع توقیف آن برآمده باشید. در ادامه به جزئیات بیشتر درباره مسئله توقیف خودرو و قوانین پیرامون آن خواهیم پرداخت.

لحظه‌ای که به محل پارک خودروی خود می‌رسید و متوجه می‌شوید که خودروتان سر جایش نیست، یکی از سخت ترین و دلهره‌آورترین لحظات زندگی است. در لحظه اول نگران می‌شوید که خودروی شما دزدیده شده و بعد که کمی اطراف را بررسی می‌کنید و چشمتان به تابلوی پارک ممنوع می افتد. بله؛ پلیس به دلیل…

در این مقاله از کیان باتری علاوه بر توضیح دلایل توقیف خودرو، فرآیند خارج کردن خودرو از پارکینگ و کارهایی که باید برای رفع توقیف خودرو و ترخیص آن از پارکینگ را انجام دهید شرح خواهیم داد.

مقاله پیشنهادی: دزدی باتری ماشین و راههای جلوگیری از آن

انواع توقیف خودرو

توقیف خودرو چیست؟ به طور کلی توقیف خودرو با دو انگیزه و به دو شکل متفاوت صورت می گیرد: توقیف فیزیکی خودرو و توقیف قانونی خودرو.

• توقیف قانونی خودرو

این نوع توقیف یکی از روش های ایجاد انگیزه و اعمال فشار بر شخص مدیون می باشد تا از این طریق شخص نسبت به رفع بدهی خود اقدام نماید. به این ترتیب، شخص مدیون توانایی فروش خودرو و یا انتقال آن به غیر را ندارد. این امر معمولا زمانی صورت می گیرد که شخصی به دیگری مدیون (هر نوع دینی را شامل می شود به طور مثال مهریه و یا چک و سفته) بوده و توقیف خودرو از سوی وی انجام شده است.  

• توقیف فیزیکی خودرو

در این نوع توقیف فرد علاوه بر توقیف قانونی، امکان دخل و تصرف و استفاده از خودرو را ندارد. بنا بر نوع توقیف خودرو، دادگاه اقدام به توقیف خودرو مذکور می نماید و در این خصوص کارشناسی را به محل فرستاده تا خودرو را ارزش گذاری و ضبط نماید.

لازم به ذکر است در صورت امتناع شخص مدیون و درخواست طلبکار، دادگاه قادر خواهد بود که خودرو را مصادره کرده و پس از کسر هزینه عملیاتی، مابقی را به عنوان تمام و یا بخشی از دین طلبکار به وی ببخشد.  

دلایل توقیف خودرو چیست؟

علاوه بر پارک در محل‌های ممنوع، دلایل دیگری همچون تخلفات رانندگی سنگین شامل سرعت بیش از حد مجاز، همراه نداشتن مدارک اصلی ماشین و گواهینامه، تصادف وعدم پرداخت جریمه خلافی ماشین و یا موتور سیکلت نیز می‌تواند موجب توقیف خودرو و انتقال آن به پارکینگ راهور شود.

خودرو علاوه بر دلایل حقوقی مانند بدهی و ادای دین می تواند به دلایل دیگیری نیز توقیف شود. از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- تصادف منجر به فوت یا جرح

در تصادفاتی که باعث صدمه یا فوت شخص می‌شود. همچنین در مواردی که وسیله نقلیه دیگری آسیب ببیند نیز، پلیس راهنمایی و رانندگی می‌تواند وسیله نقلیه را توقیف کند.

مقاله پیشنهادی: مراحل قانونی شکایت در انواع تصادفات

2- توقیف ماشین به علت بدهی

در صورتی که بر روی وسیله نقلیه شکایتی اعم از حقوقی یا کیفری باشد با استناد به دستور دادگاه وسیله نقلیه توقیف می‌شود.

3- نداشتن بیمه شخص ثالث

در صورت همراه نداشتن مدارک بیمه‌ای خودرو و یا اتمام اعتبار بیمه‌نامه‌‌ شخص ثالث خودرو توقیف خواهد شد و تا زمانی که بیمه‌نامه تمدید نشود، خودرو از توقیف خارج نخواهد شد.

4- عدم پرداخت جریمه بالای یک میلیون تومان

عدم پرداخت جریمه‌ای که به سقف 1 میلیون رسیده است پس از ابلاغ راهنمایی و رانندگی

در صورتی که جریمه یک میلیون تومان با بیش از آن باشد و مالک خودرو تا پایان مهلت یک ماهه پس از ابلاغ جریمه را پرداخت نکند، همین امر می‌تواند یکی دیگر از دلایل توقیف باشد.

البته لازم به ذکر است که طبق قانون مالک می‌تواند در مهلت یک ماهه به جریمه مذکور اعتراض کند. در صورت اعتراض، واحد مزبور موظف است در خصوص این موارد ظرف یک هفته تعیین تکلیف کند.

5- ارتکاب همزمان دو تخلف رانندگی

در صورتی که تخلفی صورت گیرد؛ به عنوان مثال چراغ قرمزی را رد کنیم، سرعت غیر مجازی داشته باشیم، حرکت مارپیچی انجام دهیم، خودروی‌ متوقف نخواهد شد و تنها جریمه‌ای برای ‌مان ثبت می‌شود.

اما اگر دو تخلف به ‌صورت همزمان صورت گیرد، هرگونه حرکات نمایشی و تجاوز از حد سرعت مجاز همزمان، یا عبور از چراغ قرمز و حرکت به‌ صورت همزمان را انجام شود، مامور راهنمایی رانندگی مجاز است که خودرو را توقیف کرده و به پارکینگ منتقل کند.

ارتکاب موارد زیر به صورت هم زمان :

1. هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن در جا
2. تجاوز از سرعت مجاز
3. عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی
4. سبقت غیر مجاز در مسیرهای دو طرفه
5. حرکت به صورت مارپیچ
6. تجاوز به چپ از محور راه

6- مصرف مشروبات الکلی یا روان‌ گردان حین رانندگی

 استعمال هرگونه مشروبات الکلی و مواد روان گردان منجر به توفیف و به پارکینگ منتقل خواهد شد. در مواردی که مدارک و شواهد حاکی از حالت مستی یا استفاده راننده از مواد مخدر و روان گردان باشد، مأموران با استفاده از تجهیزات لازم نسبت به تشخیص این حالت اقدام و در صورت اثبات حالت مستی و بی‌ ارادگی حاصل از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر و روان گردان از رانندگی فرد مورد نظر جلوگیری و ضمن صدور قبض جریمه به مبلغ دو میلیون ریال و ضبط گواهینامه به مدت شش ماه توسط نیروی انتظامی جهت اقدام قانونی به مرجع صالح قضایی معرفی می‌شود.

7- همراه نداشتن مدارک خودرو

همراه نداشتن مدارک شناسایی خودرو، گواهینامه و بیمه‌ نامه ملزوماتی‌ است که حتما باید به همراه  داشت، چراکه در غیر این صورت خودرو توقیف و به پارکینگ منتقل خواهد شد.

لازم به ذکر است که مامورین راهنمایی و رانندگی، زمانی این مدارک را درخواست می‌کنند که موارد مشکوکی اعم از تخلف انجام داده ‌باشید.

8- پلاک مخدوش یا غیر مجاز خودرو‌

بر اساس ماده 2 آیین‌نامه راهنمایی رانندگی هر گونه وسیله نقلیه اعم از ماشین، موتور و حتی ماشین‌های مربوط به کشاورزی باید پلاک شناسایی ثبت شده در سیستم راهنمایی رانندگی داشته باشد.

رانندگی با وسیله نقلیه‌ای که پلاک نداشته باشد یا پلاک مخدوش داشته باشد یا پس از استعلام مشخص شود که پلاک غیر مجاز است غیر قانونی بوده و مامور راهنمایی رانندگی در صورت مشاهده می‌تواند خودرو را توقف کند.

ترخیص خودرو در این شرایط فقط منوط به تعویض پلاک است و راننده تنها تا 5 روز فرصت دارد که مدارک مبنی بر تعویض پلاک را برای ترخیص خودرو ارائه دهد. لازم به ذکر است در صورتی که راننده برای مخدوش بودن پلاک مجوزی دریافت کرده‌، توقیف خودرو منتفی خواهد شد.

9- رانندگی بدون گواهینامه

در صورتی که فردی بدون داشتن و اخذ گواهینامه رانندگی کند، مامور راهنمایی و رانندگی این اجازه را دارد تا خودرو را متوقف و به پارکینگ منتقل کند. رانندگی بدون گواهینامه عواقب مختلفی دارد که تنها یکی از ساده‌ترین آنها توقیف خودرو است.  

مقاله پیشنهادی: آموزش مراحل گرفتن گواهینامه رانندگی و کتاب آیین نامه

رفع توقیف فیزیکی خودرو

اگر برای بار اول است که خودروی شما توسط پلیس به پارکینگ خلافی منتقل شده، بهتر است کمی وقت بگذارید و مراحل ترخیص خودرو توقیفی و ترخیص خودرو تصادفی را با دقت مطالعه کنید تا کمتر دچار دردسر و اتلاف وقت شوید. جدا از اینکه با انتقال خودرو به پارکینگ توسط جرثقیل‌های نیروی انتظامی همیشه احتمال آسیب رسیدن به بدنه خودرو و سیستم تعلیق وجود دارد، بیشتر ناراحتی مالکان، روند خارج کردن ازسامانه پارکینگ ناجا و پرداخت جریمه خلافی است.

در این مقاله فرآیند خارج کردن خودرو از پارکینگ و کارهایی که باید قبل و بعد از آن را انجام دهید شرح خواهیم داد.

مراحل ترخیص خودرو از پارکینگ

برای استعلام خودرو و خارج کردن خودرو توقیف شده از پارکینگ تمامی مراحل زیر را انجام دهید:

1. تماس با پلیس ۱۱۰ و اطمینان از انتقال خودرو به پارکینگ
2. پرسیدن نام و آدرس پارکینگی که خودرو شما به آن منتقل شده است
3. همراه داشتن مدارک ماشین شامل کارت ماشین، برگ سبز خودرو، بیمه نامه خودرو و کپی از تمام مدارک
4. همراه داشتن مدارک شخصی شامل کارت ملی، شناسنامه و گواهینامه و کپی از تمام مدارک
5. همراه داشتن بیمه شخص ثالث
6. بررسی و اطمینان از پرداخت جریمه‌های رانندگی و آگاهی از ریز خلافی خودرو
7. همراه داشتن رسید پرداخت خلافی‌ خودرو
8. بررسی و اطمینان از پرداخت عوارض شهرداری خودرو
9. تهیه وکالت نامه از مالک خودرو توقیفی در صورتی که خودرو به نام شما نیست (برای مثال خودرو به نام همسر شماست)
10. مراجعه به پارکینگی که خودرو به آن منتقل شده و گرفتن برگه توقیف خودرو و برگه جریمه که معمولا به آن پیوست می شود
11. مراجعه به ستاد ترخیص راهور مربوطه در شهر
12. پرداخت هزینه‌های مربوطه شامل هزینه جرثقیل و … در ستاد ترخیص
13. اخذ مجوز ترخیص خودرو توقیفی
14. مراجعه به پارکنیگ برای تحویل ماشین توقیفی
15. کنترل بدنه و سیستم تعلیق خودرو و اطمینان از آسیب ندیدن آن‌

تماس با پلیس ۱۱۰ و استعلام انتقال خودرو به پارکینگ

همیشه لحظه‌ای که به محل پارک خودرو توقیفی می روید و متوجه می شوید که خودروتان سر جایش نیست، یکی از سخت ترین زمان هاست. در لحظه اول نگران می شوید که خودروی شما دزدیده شده و بعد که کمی اطراف را بررسی می کنید و چشمتان به تابلوی پارک ممنوع می افتد حدس میزنید که دست پلیس در کار است.

برای  اطلاع از جابه جایی اتومبیل به پارکینگ پلیس بهترین کار این است که با ۱۱۰ تماس بگیرید و مطمئن شوید که خودرو به سرقت رفته یا توسط پلیس به پارکینگ منتقل شده. در صورتی که خودرو توقیف شده و به پارکینگ راهور منتقل شده بود، نام و آدرس پارکینگ را از اپراتور ۱۱۰ بپرسید.

برای اطلاع از انتقال اتومبیل به پارکینگ پلیس راهور و استعلام خودرو توقیفی از طریق اس ام اس، می‌توانید اعداد شماره پلاک خودرو را به شماره ۳۰۰۰۵۳۵۳ ارسال کنید. برای نمونه اگر شماره پلاک خودروی شما |ایران۲۲|۶۷۸ ج۱۷| باشد باید فقط اعداد شماره پلاک خود را به ترتیب به شماره پیامک اعلام شده ارسال کنید. مثال: ۱۷۶۷۸۲۲

آماده کردن مدارک خلافی ماشین توقیفی

ابتدا مدارک شخصی و مدارک خودرو را آماده کنید و از آن‌ها یک نسخه کپی تهیه کنید. مهمترین مسئله در آماده کردن این مدارک این است که برای ترخیص خودرو حضور خود مالک ضروری است.

و در صورتی که مالک نمی‌تواند به صورت حضوری به ستاد ترخیص خودرو توقیفی مراجعه کند، حتما باید وکالت نامه به یک فرد دیگر برای این کار اعطا کند. مدارک زیر برای ترخیص لازم است و حتما اصل و کپی آن را همراه داشته باشید.

• شناسنامه مالک خودرو
• کارت ملی مالک ماشین
• گواهینامه
• کارت ملی وکیل (درصورتی که شخصی که ستاد ترخیص مراجعه می کند مالک نیست و وکالت نامه دارد)
• کارت ماشین توقیفی یا موتور سیکلت خاطی
• برگ سبز ماشین توقیفی
• بیمه نامه خودرو توقیفی

مقاله پیشنهادی: ردیاب خودرو چیست؟ کاربرد GPS جی پی اس در ماشین

مراجعه به پارکینگ راهور

پارکینگ‌های راهنمایی رانندگی و همچنین ستادهای ترخیص خلافی خودرو  از ساعت ۷ صبح شروع به کار می کنند. برای اینکه کمتر وقتتان تلف شود و همچنین کمتر هزینه پارک در پارکینگ دهید، بهترین کار این است که فردای همان روز توقیف خودرو کار ترخیص خودرو را شروع کنید.

علاوه بر مدارک بالا لازم است تا با مراجعه به پارکینگ، برگه مربوط به توقیف خودرو و برگه جریمه که همراه با آن است را نیز دریافت کنید. به هنگام دریافت این برگه‌ها از متصدی پارکینگ بپرسید که به کدام اداره ترخیص باید مراجعه کنید.

البته در شهرستان‌ها معمولا اداره های ترخیص در خود ساختمان مرکزی پلیس راهور قرار دارد اما در شهرهای بزرگ همچون تهران چند اداره ترخیص وجود دارد. به این نکته توجه داشته باشید؛ زمانی که به ستاد ترخیص مراجعه می‌کنید، باید برای مدارک خود پوشه‌ای تهیه کنید.

پوشه‌ها در رنگ‌‌های مختلف هستند. رنگ پوشه بستگی به نوع تخلفی که صورت گرفته و مامور راهنمایی رانندگی صورت جلسه کرده است تعیین می‌شود.

استعلام خلافی و جریمه‌ رانندگی و واریز خلافی خودرو توقیفی

یکی دیگر از مدارک مورد نیاز برای ترخیص خودرو تهیه تاییدیه عدم خلافی است. برای این کار قبل از مراجعه به اداره ترخیص باید به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کنید و لیست خلافی ماشین خود را تهیه کنید.

هزینه پارکینگ ماشین توقیفی هم به پای شما است. اگر خودروی شما خلافی داشت حتما باید آن را پرداخت کنید بعد از پرداخت خلافی ماشین و یا اگر خلافی نداشتید از آن برگه نیز یک کپی تهیه کنید.

تسویه عوارض شهرداری خودرو جهت ترخیض ماشین تصادفی

علاوه بر تسویه خلافی خودرو و موتور سیکلت و جریمه‌ رانندگی، باید عوارض مربوط به شهرداری خودرو را نیز پرداخت کنید. عوارض شهرداری با توجه به نوع خودرو و تاثیر آن بر محیط زیست متفاوت است. اگر خودوری شما در محیط شهری متوقف شده‌است، برگه عوارض شهرداری و رسید پرداخت آن یکی از مدارک لازم برای ترخیص خودرو از پارکینگ است.

مراجعه به اداره ترخیص خودرو خلافی

با همراه داشتن اصل و کپی مدارک می توانید به اداره ترخیص و استعلام خلافی  مربوطه مراجعه کنید. در اداره ترخیص ابتدا یک برگه ترخیص به شما داده می شود تا اقدام به پر کردن آن بکنید.

بعد از آن کلیه مراحل توسط اپراتور ها و کارکنان اداره ترخیص به شما شرح داده می شود. در نهایت در صورتی که مدارک مشکل نداشته باشند، با دریافت هزینه جرثقیل و پارکینگ نامه ترخصی صادر می گردد.

مراجعه به پارکینگ نیروی انتظامی برای تحویل گرفتن ماشین توقیف شده

با برگه ترخیص خلافی گرفته شده از اداره ترخص خودرو، به پارکینگ نیروی انتظامی که خودرو در آن توقیف شده مراجعه کنید و خودرو خود را ترخیص کنید. حتما بدنه خودرو ترخیصی و سیستم تعلیق آن را کنترل کنید تا در حین انتقال خودرو به پارکینگ آسیبی به آن وارد نشده باشد.

آدرس ستادهای ترخیص خودرو

می‌دانید ستادهای ترخیص خودرو کجا هستند؟ آدرس ستادهای ترخیص خودرو به ترتیب منطقه شهرداری در زیر آمده است:

1- آدرس مرکز ستاد ترخیص خودرو مرکزی خیابان زنجان: خیابان ستارخان جنب کلانتری ۱۱۸ ستارخان

2- آدرس ستاد ترخیص خودرو خلیج فارس: کیلومتر ۷ جاده قدیم کرج، خیابان خلیج فارس، خیابان راهنما

3- آدرس ستاد ترخیص خودرو منطقه ۳راهور: خیابان پاسداران، خیابان گل‌نبی

4- آدرس ستاد ترخیص خودرو منطقه ۵راهور: بزرگراه همت، جنت‌آباد شمالی، خیابان دانش

5- آدرس ستاد منطقه ۶راهور: میدان ولی عصر، ابتدای بلوار کریمخان زند

6- آدرس ستاد منطقه ۸راهور: بزرگراه شهید باقری، تقاطع خیابان رسالت

7- آدرس ستاد منطقه ۱۱راهور: میدان قزوین، خیابان قزوین، جنب شهرداری منطقه ۱۱

8- آدرس ستاد منطقه ۱۵راهور: سه‌راه افسریه، پشت شهرداری منطقه ۱۵، جنب ترمینال خاوران

9- آدرس ستاد منطقه ۱۷راهور: بزرگراه آیت‌الله سعیدی، پل ساوه، خیابان آزادی، جنب آتش‌نشانی

10- آدرس ستاد منطقه ۲۰راهور: شهرری، خیابان شیرازی، روبروی فروشگاه شهروند

رفع توقیف سیستمی خودرو

در صورتی که به دلیل بدهی خودرو توقیف شده باشد، فرد مورد نظر می تواند پس از طی مراحل قانونی و ادای دین خود خودرو را رفع توقیف نماید. همچنین در صورتی که خودرو وسیله امرار و معاش برای شخص باشد می تواند تقاضای رفع توقیف خودرو را به دادگاه تسلیم نموده و در این رابطه با ارائه مدارک و مستندات در دادگاه ثابت کند که خودرو شامل بند 5 مستثنیات دین بوده و از این طریق به حکم صادره دادگاه اعتراض نماید.

در صورتی که دادگاه با این اعتراض که خودرو در زندگی شخص مدیون ضروری و وسیله امرار و معاش وی باشد، موافقت کند، حکم به رفع توقیف خودرو را صادر می نماید.

در صورتی که دادگاه ضرورتی را در خصوص خودرو توقیف شده در امرار و معاش شخص مدیون تشخیص ندهد و یا تشخیص دهد که خودرو ارزان تری قادر به رفع نیاز وی می باشد، حکم رفع توقیف خودرو صادر نمی شود. با این حال، امکان شکایت و پیگیری در مرجع و دادگاه تجدید نظر برای فرد وجود خواهد داشت.