تعمیر و احیا باطری ماشین

زمانی که باطری ماشین استارت نمی زند، احتمالا خراب شده است یکی از مهمترین سوالاتی که در ذهن هر کس ایجاد می شود این است که آیا می شود با تعمیر و احیا باطری ماشین مدتی از آن استفاده نمود. و یا قطعا باید باتری را تعویض کرد؟ آیا این باطری خراب و فرسوده شده را می توان مجددا احیا کرد و مدتی از آن استفاده کرد یا حتما باید باطری را تعویض کرد و باطری نو را جایگزین باطری فرسوده نمود؟ آیا ریختن آبجوش روی باتری ماشین تاثیری در احیای آن دارد؟

توجه: برای اینکه متوجه شوید که باطری ماشین شما خراب شده و باید تعویض شود و یا می توانید با تعمیر آن مجددا از آن استفاده کنید، پیشنهاد می شود مقاله ی زیر را مطالعه نمایید.

تشخیص خرابی باتری خودرو و زمان تعویض آن

چه عواملی باعث کوتاه شدن عمر باتری خودرو می گردد؟

هر بار که راننده، سویچ استارت خودرو را می چرخاند مکانیسمی اتفاق می افتد که در طی آن موتور خودرو روشن می شود این مکانیسم توسط باتری اسید -سربی 12 ولتی ایجاد می شود که تقریباً در هر وسیله نقلیه موجود در جاده وجود دارد. برخی از اتومبیل ها دارای 2 باتری هستند و کامیون ها و RV ها ممکن است دارای بانک باتری باشند یعنی چندین باتری  به هم وصل شده باشد.

 عمر باتری ماشین بستگی به نحوه استفاده از آنها دارد. باتری ماشین (در بهترین حالت) به شرطی که به طور صحیح شارژ بشود و هرروز با آن خودرو، رانندگی صورت گیرد و باتری هیچ وقت تخلیه کامل(Deep cycle) نشود، می تواند تا 3 سال عمرکند. بیشتر باتری های مدرن (بدون نیاز به نگهداریSMF-باتری اتمی یا SLA) بین 2 تا 3 سال طول عمر می کنند. عمر کوتاه باتری، (کمتر از 1و نیم سال) می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد از جمله عدم استفاده بلندمدت از باتری، خوردگی، تخلیه کامل شدن باتری، تبخیر مایع الکترولیت و آسیب فیزیکی می باشد.

چگونه یک باتری می میرد؟

موارد مختلفی هستند که می توانند عمر باتری ماشین را کوتاه کنند و اکثر آنها قابل پیشگیری هستند. البته منظور ما از “باتری مرده” آن حالتی نیست که لامپ ماشین روشن مانده یا در مدت یک ماه از ماشین استفاده نشده و شارژ باتری خالی شده است.

در این حالت معمولا با استفاده از روش باتری به باتری ماشین می توان دوباره باتری را احیا کرد اما به هر حال، آسیب به باتری وارد شده است. تجمع آسیب های این چنینی که به باتری وارد می شود باعث مردن باتری می شود. منظور از “مردن باتری” عدم توانایی باتری در شارژ نگه داشتن است که به علت سولفاته شدن باتری رخ می دهد.

باتری ماشین از قرار دادن صفحات فلزی متفاوت (معمولاً اکسید سرب و سرب در حمام الکترولیتی، ( معمولاً اسید سولفوریک در آب) ساخته می شود. هنگام تخلیه شارژ، “اسید باتری” جریان الکترون ها را از صفحه Pb به صفحه PbO2 هدایت می کند و جریان الکتریکی تولید می شود که می تواند برای روشن کردن موتور یا چراغ های جلو استفاده شود.

هر بار که باتری، خالی می شود سولفاته شدن نرم اتفاق می افتد اما به دلیل اینکه معمولاً باتری بلافاصله دوباره شارژ می شود، جریان الکترونی باعث ایجاد واکنش شیمیایی در جهت عکس شده و در نتیجه صفحات Pb و PbO2 دوباره تولید می شوند. اگر باتری خودرو برای مدت طولانی بدون شارژ باقی بماند، سولفات “سخت” اتفاق می افتد(یعنی تشکیل بلورهای سولفات سرب).

با تشکیل بلورهای PbSO4، آنها به تدریج سطح موجود برای واکنش شیمیایی را کاهش می دهند. و در نتیجه ظرفیت شارژ و تخلیه شارژ باتری کاهش می یابد. درنهایت، کریستال های PbSO4 در باتری پخش شده و منجر به ترک خوردن و ایجاد اتصال کوتاه درون باتری می شوند و باتری را از کار می اندازند.

چه زمانی باتری خودرو قابل تعمیر است؟

قبل از اینکه سوال بپرسید که چگونه باتری ماشین را تعمیر کنیم، باید در بعضی موارد فکر کنیم که آیا تعمیر ممکن است یا نه؟ روش های مختلفی وجود دارد که می توان از تکنیک های شیمیایی برای ایجاد امواج الکتریکی خاص در طول فرایند شارژ استفاده کرد. اما کدام روش واقعا کار می کند و کدام یک برای انجام دادن بهتر است؟ در ادامه، نگاهی به فوت و فن امکان کاربرد بعضی از گزینه ها، می اندازیم.

باید توجه داشت علت خراب شدن باطری دو عامل است.

۱ سولفاته شدن صفحات باتری
۲ قطع شدن داخلی صفحات باطری

اگر صفحات باطری قطع شود دیگر کاری نمی شود کرد. اما اگر علت خرابی باطری سولفاته شدن صفحات باطری باشد که در اثر کار کرد زیاد باطری ایجاد شده است می توان با استفاده از چند روش باطری را مجددا احیا کرد. و تا مدتی هم از باطری استفاده کرد.

در داخل باطری صفحات سربی وجود دارند که به هم وصلند و در واقع شش خانه باطری را این صفحات تشکیل می دهند این صفحات داخل الکترولیت یا اسید باطری قرار دارند و از واکنش شیمیایی که بین این دو انجام می شود برق تولید می شود. حال با افزایش طول عمر باطری روی این صفحات را سولفات سدیم میپوشاند و این صفحات دیگر خاصیت قبلی خود را از دست می دهند.

روش های احیای باتری خودرو

روش اول: تعمیر باطری اسیدی خودرو

گاهی علت استارت نزدن خودرو و ضعیف شدن باطری پائین آمدن غلظت الکترولیت (اسید) باطری است. اگر باتری شما اسیدی است. ابتدا شش عدد درب باطری را باز کنید پس از آن اسید باتری را کلا تخلیه کنید. مراقب باشید تا اسید کاملا تخلیه شود.

پس از انجام این کار آب مقطر را همراه با جوش شیرین مخلوط کرده و ان را داخل باتری بریزید سپس به مدت ۶۰ دقیقه صبر کرده و مجددا باتری را تخلیه کنید.

بعد از این که باتری کاملا تخلیه شد پس از آن اسید با غلظت بالاتر از ۱۲۵۰ درجه را به جای آن در خانه های باتری بریزید و باطری را به مدت ۲۴ ساعت زیر شارژ کند قرار دهید.

پس از اینکه باطری ۲۴ ساعت شارژ شد به وسیله یک ولت متر ولتاژ باطری را اندازه گیری نمایید در این صورت ولتاژ باطری باید حداقل ۱۲ باشد. اگر ولتاژ باطری ۱۲ بود آن را روی ماشین نصب کردهو استارت بزنیداگر ماشین روشن شد باطری شما احیا شده است.

روش دوم تعمیر و احیای باتری مرده

در این روش ابتدا یک مصرف کننده برقی مانند یک لامپ را به باطری وصل می کنید تا روشن شود سپس صبر کنید تا برق باطری کلا تخلیه شود وقتی ولتاژ باتری به صفر رسید باطری را زیر شارژ میگذارید با آمپر بسیار پائین باطری باید ۲۴ ساعت زیر شارژ بماند توجه داشته باشید که باطری نباید زیاد داغ شود به بدنه باطری دست بزنید اگر احساس کردید باتری ماشین زیاد داغ شده است فورا شارژر باطری را خاموش کنید تا باطری خنک شود ویا باطری را داخل آب سرد قرار دهید تا هنگام شارژ شدن زیاد داغ نشود.

پس از این ولتاژ باطری را اندازه گیری کنید حد اقل باید ۱۲ باشد. سپس باطری را روی ماشین نصب کنید و استارت بزنید اگر ماشین راحت استارت خورد باطری شما احیا شده و میتوانید تا مدتی از باتری استفاده کتید.

روش سوم احیا و تعمیر باطری ماشین اتمی

اگر باطری شما یک باطری اتمی است ابتدا باید باطری را کاملا دشارژ کرده و کاملا باطری باید تخلیه شود و ولتاژ بذق آن به صفر برسد جهت انجام این کار میتوانید از یک مصرف کننده برقی مانند یک لامپ 12 ولت استفاده کنید. لامپ را به باطری وصل کنید و صبر کنید تا باطری کاملا تخلیه شود وقتی که لامپ خاموش شد یعنی باطری کاملا تخلیه شده.

پس از انجام این کار باید باطری را شارژ کنید ولی این کار باید کاملا با احتیاط انجام شود چون شارژ چنین باطری ممکن است به معکوس شدن قطبها بیانجامد و دیگر باطری کاملا از بین میرود.

برای همین شارژ باطری را روی شارژ کند و با کمترین آمپر ممکن تنظیم کنید و باطری را به مدت 24 ساعت زیر شارژ بگذارید. البته باید هر ساعت یک بار دمای باطری را کنترل کنید تا زیاد داغ نشود اگر دیدید بازری زیاد داغ شده شارژر را خاموش کنید و صبر کنید باطری خنک شود و مجددا این کار را انجام دهید.

به این نکته توجه کنید که باطری به هیچ عنوان نباید زیاد داغ شود چون اگر داغ شد فوذا صفحات داخلی آن قطع میشود حتی برخی برای جلوگیری از این کار باطری را داخل آب خنک میگذارند و سپس باطری را شارژ میکنند تا مشکای پیش نیاید.

پس از این که باطری را 24 ساعت شارژ کردید باطری را روی ماشین نصب کنید و استارت بزنید اگر ماشین روسن شد یعنی باطری شما احیا شده است و میتوانید برای مدتی از آن استفاده کنید.

آخرین روش تعمیر باتری اسیدی و اتمی ماشین

روش دیگری که می توان هم باطری اتمی و هم باطری اسیدی را با آن احیا کرد و در واقع بهترین روش احیای باطری ماشین در جهان شناخته شده است استفاده از نوعی نمک با عنوان منیزیم سولفات نام لاتین(epsom solt) است.

بدین ترتیب که ابتدا اگر باطری اسیدی است دربهای باطری را باز کرده و اگر اتمی است روی باطری را سوراخ کنید شش عدد سوراخ ریز بجای دربهای باطری سپس مقدار کمی به اندازه یک سرنگ اسید باطری را تخلیه کنید.

سپس با استفاده از منیزیم سولفات که نوعی پودر است آن را با آب مقطر مخلوط نموده و محلول به دست آمده را به وسیله سرنگ بجای اسیدی که از باطری تخلیه کرده اید بریزید و روی باطری را ببندید.

سپس باطری را به مدت 24 ساعت زیر شارژ کند قرار دهید. پس از 24 ساعت باطری را از شارژ خارج کرده و روی ماشین نصب کنید. و استارت بزنید با روشن شدن ماشین میتوانید مطمئن شوید که باطری ماشین شما احیا شده است.

راهکارهای احیای باتری مرده ماشین

متأسفانه، معکوس کردن سولفات سخت غیرممکن است. با این وجود، اگر باتری مرده دارید، چندین روش وجود دارد که می توانید امتحان کنید تا خود را به جاده برگردانید، حتی اگر حداقل  به یک تعمیرگاه یا فروشگاه قطعات خودرو برای باتری جدید برسید. وسایل نقلیه ای که با استفاده از این روش ها روشن شده اند، نباید خاموش شوند تا باتری جدید حاصل شود.

1- با استفاده از روش باتری به باتری کردن شاید بتوان دوباره ماشین را روشن کرد البته “باتری مرده” دیگر شارژ را نگه نمی دارد بنابراین نباید ماشین را خاموش کنید تا این که باتری جدید حاصل شود.

2-آب مقطر: اگر سطح مایع الکترولیت کم است، آب مقطر اضافه کنید تا صفحات، کاملا در محلول الکترولیت غوطه ور شوند و  مقداری سطح فعال برای انجام واکنش شیمیایی ایجاد شود.

3- نمک Epsom (MgSO4): به راحتی در داروخانه ها یافت می شود. اضافه کردن یک اسید قوی تر(MgSO4) به محلول الکترولیت، ممکن است برای بر هم زدن تعادل  شیمیایی کافی باشد و شارژ کافی را برای روشن شدن  موتور ایجاد کند.

آموزش مراحل تعمیر و احیای باطری ماشین

ابتدا فیلم زیر را با دقت مشاهده نمایید، در ادامه مقاله مراحل احیای باطری معیوب خودروها توسط باطری سازی سیار معرفی و بررسی می‌شود.

نحوه تعمیر باتری ماشین

1-باتری را تمیز کنید!

ابتدا باید ترمینال‌های باطری را تمیز کنید. این ها به احتمال زیاد خوردگی زیادی را در باطری‌ها ایجاد می‌کنند و توصیه می‌شود قبل از احیای باطری، آنها را تمیز کند. به سادگی از پارچه‌ای با مقداری آب مقطر و جوش شیرین استفاده می‌کند. آب و جوش شیرین را مخلوط می‌کند تا یک خمیر ایجاد شود و سپس آن را روی ترمینال‌ها می‌مالد. پس از اتمام، آن را با مخلوطی از آب و جوش شیرین بشویید، سپس آن را پاک کنید و بگذارد تا خشک شود.

2- ولتاژ باتری را بررسی کنید!

در مرحله بعد، ولتاژ باطری را با ولت متر خود بررسی کنید. برای این امر ولت متر را به ترمینال‌های باطری وصل کنید. اگر کمتر از 12. 6v را نشان داد، پس احیای باطری به آن کمک می‌کند. با این حال، اگر 0 ولت مشاهده شد، احتمالا باطری به نوعی اتصال کوتاه دچار شده و متاسفانه نیاز به تعویض دارد.

3- باتری را خالی کنید!

قبل از اینکه این مرحله را ادامه دهید، باید از عینک و لباس مخصوص و دستکش استفاده کنید. دستکش باید از نظر شیمیایی مقاوم باشد تا اسید باطری آن را نسوزاند. با پیچ گوشتی درپوش ترمینال‌های باطری را بیرون بکشد.

سپس اسید را در درون سطل بریزید. هنگامی که سلول‌های باطری خالی شدند، می‌توانید باطری خالی را به طور عادی نصب کنید. در حدود نیم پیمانه جوش شیرین را داخل سطل بریزید تا اسید باطری قدیمی خنثی شود. هنوز این سطل را خالی نکنید، برای مرحله بعدی به آن نیاز دارید.

4- تمیز کردن سلول‌ها

اکنون که سلول‌ها خالی است، وقت آن رسیده است که حدود نیم گالن آب مقطر را با 200 گرم جوش شیرین مخلوط ‌کنید. پس از مخلوط کردن، از قیف پلاستیکی برای ریختن آن در هر سلول استفاده کنید.

پس از پر شدن آن درپوش‌ها را دوباره روی باطری قرار دهید و سپس باطری را تکان دهید تا داخل آن تمیز شود. این کار حدود یک دقیقه یا دو دقیقه طول خواهد کشید و باطری ممکن است بسیار سنگین باشد، بنابراین می توانید در این مرحله آن را راحت انجام دهید.

5- احیای باطری

اکنون که باطری خودروی شما تمیز شده است، زمان آن رسیده که سلول ها را دوباره پر کنید. برای این کار از آب مقطر و نمک اپسوم استفاده کنید تا الکترولیت ایجاد شود. این کار باعث افزایش ولتاژ و آمپر می‌شود که مورد نیاز باطری است، همچنین سولفات روی صفحه‌های باطری با این کار به آرامی از بین می‌رود.

برای ایجاد الکترولیت از نصف پیمانه نمک اپسوم و نصف گالن آب مقطر جوش استفاده کنید. آب مقطر جوش را داخل سطل پلاستیکی دوم بریزید. به تدریج نمک اپسوم را اضافه کرده و هم بزنید تا این دو ترکیب شوند. پس از پاک شدن کامل آب، الکترولیت ایجاد شده که آماده پر کردن سلول‌ها است.

دوباره از قیف استفاده کنید و الکترولیت را درون هر سلول بریزید. در این زمان باید اطمینان حاصل کند که هر سلول 100٪ پر شده است. پس از پر شدن سلول‌ها، درپوش‌ها را دوباره قرار داده و باطری را برای چند دقیقه تکان دهید. اکنون آماده شارژ شدن است.

6- شارژ باطری مورد استفاده

قبل از شارژ، باید مطمئن شوید که درپوش‌ها را جدا کرده اید. این اطمینان حاصل می‌کند که الکترولیت گرم نشده و سرریز می‌شود. فشار داخل سلول‌ها مشکل زیادی را به وجود می‌آورد و این آخرین چیزی است که شما می‌خواهید اتفاق بیفتد. اکنون طرف مثبت کابل شارژر باطری را به ترمینال مثبت باطری و طرف منفی کابل شارژر باطری را به ترمینال منفی باطری متصل می‌کند. حال برای شارژ آرام باطری باید حداقل یک روز و نیم آن را رها کنید.

7- تست باطری

در انتها باید با ولت متر باطری را آزمایش کنید. اگر در ولت متر عدد 12. 43v یا بیشتر را مشاهده کنید، باطری خوب است. اگر هنوز بیش از 12. 43v مشاهده نشد، نگران نباشید زیرا شارژ آن می‌تواند ادامه پیدا کند. در صورت وجود سرریز الکتریسیته، باید دوباره با محلول پر شود و شارژ آن ادامه پیدا کند.

پس از 12 ساعت دیگر، باید امیدوار باشید که 12v + را ببیند. اگر دستگاه تست بار باتری دارید، این یک روش خارق العاده برای آزمایش باتری‌های خودرو است. اگر اینگونه نباشد، می‌توانید با استفاده از ولت متر، باطری احیا شده را آزمایش کنید. درپوش‌ها را دوباره وصل کنید و باطری را داخل ماشین قرار دهید. آن را وصل کنید و بدون اینکه خودروی خود را روشن کنید. این کار باعث می‌شود باطری تحت فشار قرار گیرد.

چند دقیقه به آن فرصت داده و سپس از ولت متر بخوانید. عدد باید 9. 6 ولت یا بیشتر باشد. اگر زیر 9. 6 ولت باشد، پس از ظرفیت کامل استفاده نمی‌شود و ممکن است لازم باشد مراحل تکرار شود تا اطمینان حاصل کنید که همه کارها به درستی انجام شده است.

گزینه دیگر چرخه باطری است. اگر باطری در اولین آزمایش بار از کار بیفتد و زیر 9. 6 ولت باشد، باید با تخلیه آن و دوباره شارژ مجدد آن را وارد چرخه کنید. برای این کار باید باطری تحت فشار قرار گیرد و یکی از سریعترین راه‌های تخلیه باطری این است که به سادگی آن را برای مدتی رها کنید.

پس از گذشت زمان باطری جدا شده و روند تکرار می‌شود. ممکن است لازم باشد قبل از خواندن عدد 9. 6 ولت، چرخه را حدود 4-5 بار تکرار کنید. اما، پس از اتمام، باطری کاملا احیا شده و قابل استفاده می‌شود.

سولفات و تخلیه باتری خودرو چیست؟

طول عمر یک باتری ماشین حدود 2. 5 سال است. دانستن اینکه چگونه یک باتری را به صورت کارآمد تعمیر کنیم، می تواند این مقدار را افزایش دهد. اگر شما یک باتری با اسید سرب نسبتا خوب دارید، می توانید چندین بار از اسید و آب استفاده کنید اما بعد از مدتی یک فرایند شناخته شده به نام سولفاتیک اتفاق می افتد.

این زمانی است که صفحات باتری به تدریج خرده می شوند که باعث کاهش سطح آنها می شود و کمتر قادر به واکنش هستند. فرآیند سولفاتیک شتاب بیشتری پیدا می کند، و اسیدی شدن الکترولیت را تجدید می کند. با این حال، یادگیری نحوه تعمیر یک باتری خودرو می تواند یک تلاش بسیار عملی باشد که بتواند طول عمر باتری قدیمی خود را حداقل تا جایی که بتوانید جایگزینی مناسب پیدا کنید، بهبود می بخشد.

فقط به یاد داشته باشید – اگر شما مجبور به انجام این نوع اقدامات برای نگه داشتن باتری به صورت قابل استفاده دارید، در سریع ترین زمان ممکن جایگزینی برای آن در نظر بگیرید.

تعمیر باتری سوراخ شده ماشین

یکی از عوامل از کارافتادگی و مستعمل شدن باطری، از کار افتادن تنها یکی از خانه­ ها (سلول ها)ی آن است که از دلایل عمده آن ایجاد اتصال کوتاه بین پلت ها و یا ریزش صفحات پلت ها می باشد و سبب کوتاه شدن زمان دشارژ باطری و یا افزایش سرعت تخلیه آن می گردد. بدلیل سری بودن سلول های باطری، با ضعیف یا خراب شدن یک یا چند سلول کل باطری مستهلک شده و توانایی نگهداری شارژ به مدت طولانی را ندارد.

در حال حاضر با ایجاد چنین مشکلی کلیه باطری سازان و باطری فروشان توصیه به تعویض باطری می کنند اما در صورتی که بیشتر از یکسال و نیم از عمر باطری نگذشته باشد با جایگزینی آن خانه (سلول) باطری، امکان استفاده مجدد از باطری فراهم می­ گردد.

تعمیر باطری شکسته ماشین

یکی از شایع ترین مواردی که افراد اقدام به تعویض باطری خودرو خود می کنند شکستگی جزئی و یا کلی باطری می باشد. در باطری های نو و دارای گارانتی، شکستگی و دفرمه شدن ظاهر باطری ناشی از انفجار، تصادف و. . . شامل تعهدات گارانتی نمی باشد و مالک خودرو ناگزیر به جایگزین نمودن باطری و صرف هزینه بالا می باشد.

امکان تعمیر باتری خودرو با روش های فوق

روش های احیا و تعمیر باطری ماشین صد در صد نیست و امکان جواب نگرفتن وجود دارد ولی به هر حال روشهایی برای احیای باطری هستند که میتوانند موثر باشند. و حدودا تا 80 در صد مواقع جواب مثبت می دهند. این روش ها بر ای باطریهایی جواب می دهند که در واقع صفحات آن از داخل قطع نشده و فقط سولفاته شده باشند.

اگر باطری صفحات داخلی آن قطع شود دیگر هیچ کاری نمیتوان انجام داد و باید باطری را تعویض کنید. اگر برق پشت آمپر کلا قطع شود و هیچ برقی وجود نداشته باشد باطری به احتمال زیاد قطع شده ولی اگر برق پشت آمپر ضعیف و کم نور شده و استارت سنگین میخورد باطری به احتمال زیاد سولفاته شده و می شود به نوعی آن را تعمیر کرد و از روشهای احیای باطری که در فوق استفاده کرد.

باطری های اسیدی به علت این که درب باتری باز می شود و میتوان اسید باطری را عوض و یا غلیظتر کرد راحتر از نمونه اتمی باطری قابل تعمیر و احیا هستند.

عمر متوسط هر باطری دو تا سه سال است که بستگی به نوع مصرف و استفاده شما از باطری دارد. و پس از این مدت امکان این که بتوانید باتری ماشین را تعمیر و یا آن را مجددا احیا کنید کاهش میابد هر چه از عمر باطری بیشتر سپری شود به همان نسبت روشهای فوق کمتر جواب خواهد داد.

کلام آخر

در این مقاله سعی شد توضیح داده شود که چگونه یک باتری خراب می شود و در چه صورتی می توان آن را تعمیر و احیا کرد. همچنین روش هایی برای تعمیر انواع باطری ماشین (با ویدئوی آموزشی) ارائه دادیم. که امیدواریم برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. بنابراین اگر تجربه ای از تعمیر باطری ماشین دارید لطفا (داخل فرم زیر) در اختیار دوستان قرار دهید. همچنین با مطرح کردن سوالاتتان پاسخ دقیق از کیان باتری دریافت کنید.