خرابی برق ماشین یکی از مشکلات رایج و جدی برای هر خودرویی می باشد، اگر برای سیستم برق خودرو مشکلی پیش آید، خودروی شما دچار مشکل جدی خواهد شد. چرا که سیستم برق و برق رسانی در اتومبیل یکی از قسمتهای مهم خودرو محسوب شده که خود از اجزای حیاتی خودرو مانند باطری تشکیل شده است. خودرو به وسیله سیستم برق روشن می شود. اشتعال سوخت در تمامی قسمتهای مهم اتومبیل به وسیله ی برقی کار می کند که توسط باتری ایجاد می شود.
جهت آشنایی بیشتر با سیستم برق خودرو و اهمیت آن مقاله زیر را مطالعه نمایید.
علت قطع و وصل شدن کیلومتر یا علت سوختن سیم کشی ماشین چیست؟ علت خرابی برق ماشین و کم اوردن برق خودرو چیست؟ تست برق خودرو با اهم متر یا ولت متر چگونه است؟
علائم خرابی برق خودرو
تشخیص مشکلات سیستم برق خودرو از چند راه ممکن است. اولین علامت بروز نوسان یا قطعی در قسمتهای برقی به خصوص سیستم روشنایی است. اگر به چنین مشکلی برخوردید، قبل از هر کاری جعبه فیوز را بررسی کنید و از سالم بودن فیوزها مطمئن شوید. چون ممکن است سیستم برق خودرو سالم باشد و تنها با عوض کردن یک فیوز مشکل برطرف شود.
معمولا زمانی که برق خودرو به طور ناگهانی قطع و مجدد وصل می شود بدون شک مشکل از دینام و باتری ماشین شما خواهد بود.
اگر هنگام رانندگی، ناگهان متوجه شوید که همه چیز به یکباره از کار افتاده است، نه چراغ سقفی، نه رادیو و نه هیچ وسیله دیگری روشن نمی شوند، بدان معنی است که به هیچ یک از این ادوات برق نمی رسد.
در صورتی که موتور خودرو هم خاموش شود، پس سیستم جرقه زنی موتور هم برق دریافت نمی کند. وقتی که همه چیز مجدداً شروع به کار می کند، یعنی مشکل لحظه ای به وجود آمده و مرتفع شده است و انرژی الکتریکی به مدار بازگشته است.
به نظر شما زمانی که رادیو یا چراغ های جلوی خودرو ناگهان خاموش شود ما باید به بررسی چه قسمت هایی بپردازیم؟
زمانی که سر باتری ها و یا محل اتصال سیم ها شل شده باشد می تواند منجر به قطع و وصل شدن برق خودروی شما گردد. پس دست به کار شوید و نقاط اتصال باتری را بررسی و کنترل کنید.
علت خرابی برق ماشین
1- کابل و اتصالات خراب باتری
همیشه اولین جایی که هنگام خرابی برق ماشین باید به آن مشکوک شوید سر باتری است، هم به این دلیل که احتمال مقصر بودن آن زیاد است و هم به این دلیل که بررسی کردن آن راحت است. اگر هریک از سر باتری های قطب مثبت یا منفی شل شده باشند به راحتی می توانید آنها را محکم نمایید.
در صورتی که روی سر باتری ها سولفاته زیادی مشاهده کردید، هم سر باتری ها و هم گیره سر کابل ها را از رسوبات و سولفاته به خوبی تمیز نموده و سپس سر باتری ها را محکم سر جای خود متصل کنید.
علاوه بر کنترل اتصال سر باتری، می توانید هر دو کابل مثبت و منفی را تا انتها دنبال نموده و محل اتصال انتهای آنها را نیز بررسی کنید. معمولاً کابل منفی به بدنه متصل می شود، پس بررسی محکم بودن محل اتصال آن به بدنه و همچنین اطمینان از عدم وجود زنگ زدگی در محل اتصال عاقلانه است.
کابل مثبت معمولاً وارد جعبه تقسیم یا جعبه فیوز می شود، می توانید نقاط اتصال آن را نیز یررسی نمایید.
2- خرابی بست فیوز باتری
در برخی از خودروها از بست فیوز استفاده می شود (سیم های مخصوص که به نحوی طراحی شده اند تا مانند فیوز عمل کرده و هنگام عبور جریان بیش از اندازه می سوزند و مانع از آسیب دیدن قسمت های دیگر می شوند). این بست ها از اجزای ضروری خودرو محسوب شده و وجود آنها در محل های پیش بینی شده ارزشمند است، ولی مشکل اینجاست که بست فیوز ها در اثر گذر زمان انعطاف پذیری خود را از دست داده و شکننده می شوند.
اگر در خودرو شما از بست فیوز استفاده شده است وضعیت آنها را بررسی نموده و اگر تا کنون تعویض نشده اند، آنها را تعویض نمایید و سپس ببینید که مشکل خودرو حل شده است یا نه.
اگر اتصال های باتری سالم بودند و هیچ بست فیوزی نداشته باشید، برخی مواقع فیوز اصلی هم می تواند عامل بروز چنین مشکلاتی باشد، هرچند فیوزها معمولاً بعد از سوختن دوباره سالم نمی شوند و قطع و وصل شدن برق را به سختی میتوان گردن فیوز های اصلی انداخت.
3- خرابی سوئیچ خودرو
مقصر احتمالی بعدی سوئیچ خودرو است، هرچند بررسی و تعویض آن کمی پیچیده تر از محکم کردن سر باتری است. قسمت الکتریکی سوئیچ خودروها معمولاً جایی روی قاب فرمان یا داشبورد است، و معمولا باید چندین قطعه تزئینی را باز کنید تا به مغزی سوئیچ دسترسی پیدا نمایید.
در صورتی که موفق شدید به مغزی سوئیچ دسترسی پیدا کنید، با بررسی ظاهری آن متوجه هرگونه سیم یا اتصال سوخته خواهید شد که نشان دهنده عامل قطع شدن ناگهانی سیستم برقی خودرو و وصل مجدد آن است.
از آنجا که سوئیچ خودرو، هم جریان برق وسائل و ادوات برقی خودرو نظیر رادیو، و هم برق سیستم جرقه زنی خودرو را کنترل می کند، اگر سوئیچ شما خراب باشد می تواند همزمان همه این قطعات را از کار بیندازد.
بهترین راه تعمیر آن این است که مغزی سوئیچ را تعویض کنید، و از آنجا که قبلاً برای دسترسی به سوئیچ همه چیز را باز کرده اید تعویض آن کار ساده ای خواهد بود.
4- باتری و دینام ضعیف
هرچند چنین مشکلاتی (قطع و وصل شدن برق خودرو) معمولاً توسط باتری و یا دینام به وجود نمی آیند، احتمال اندکی وجود دارد که دینام شما روزهای آخر عمرش را سپری می کند. ممکن است مشکل از آنجا باشد که دینام قادر به تأمین جریان مورد نیاز نبوده و به این دلیل سیستم برق خودرو مجبور به استفاده از انرژی باتری می شود، تا جایی که باتری کاملاً خالی شده و همه چیز از کار می افتد. به ندرت اتفاق می افتد که دینام مجدداً شروع به کار کرده و سیستم برق خودرو دوباره به راه می افتد.
متاسفانه روش راحتی برای تست کردن سیستم شارژ خودرو در خانه وجود ندارد. در این گونه موارد بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که خودرو را به تعمیرگاه یا فروشگاه لوازم یدکی که تجهیزات مورد نیاز را داشته باشد منتقل نمایید تا وضعیت باتری و جریان خروجی دینام را بررسی کنند.
در صورتی که دینام خراب بود، آن را تعویض نموده و با توجه به این که خالی شدن های مکرر باتری باعث کوتاه شدن عمر آن می شود، توصیه می شود که باتری را هم جایگزین کنید.
تشخیص خرابی باتری خودرو و زمان تعویض آن
جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه علائم و علت خرابی دینام و تقویت آن، مقاله زیر را مطالعه نمایید:
علت مشکل نوسان برق خودرو چیست؟
به طور معمول اگر سیستم برق خودرو ناگهان متوقف و بعد از مدتی مجدداً فعال شود، تنها چند عامل احتمالی می تواند وجود داشته باشد. در صورتی که کمی با مکانیک خودرو آشنایی داشته باشید و بخواهید شخصاً به بررسی های اولیه بپردازید بهترین جا برای شروع باتری خودرو است.
چه عاملی ممکن است باعث بروز قطع موقت جریان گردد؟ علت کم اوردن برق خودرو چیست؟ همانطور که خودتان واقف هستید در خودروهای بنزینی و دیزلی، دو منبع تغذیه الکتریکی : باتری و دینام وجود دارد.
باتری انرژی الکتریسیته را ذخیره نموده و وظیفه ی آن روشن کردن موتور و وظیفه دینام هم تأمین برق مورد نیاز تمامی ادوات و تجهیزات الکتریکی خودرو هنگام روشن بودن موتور است.
به همین دلیل است که نصب باتری دوم ماشیبن باعث تأمین انرژی بیشتر هنگام خاموش بودن موتور، و نصب دینام قوی تر موجب کارآیی بیشتر هنگام روشن بودن موتور می شود.
ممکن است مشکلات سیستم برق از دینام یا سیمکشی باشد، یا کمکاری یا خرابی باتری باعث بروز مشکل شده باشد. کم یا زیاد شدن تولید برق توسط دینام هم سیستم برقرسانی خودرو را با مشکل مواجه میکند. همچنین ممکن است دینام سالم باشد و پارگی تسمه دینام باعث شود فرایند تولید برق به درستی انجام نشود.
شل بودن سر باتری و همچنین محل اتصال سیم ها می تواند منجر به قطع کامل برق خودرو و وصل شدن مجدد آن گردد. پس قبل از هر کاری ابتدا نقاط اتصال باتری به سایر قسمت های سیستم برق خودرو را کنترل کنید. علاوه بر آن، خراب شدن سوئیچ خودرو نیز می تواند موجب بروز اشکال مشابه شود. در صورتی که مشکل شدید تر باشد، لازم است که خودرو توسط تعمیرکار متخصص بازدید شود.
فیلم تست برق خودرو با اهم متر
چرا برق ماشین قطع است؟
قطع برق ماشین مشکلی کاملا طبیعی است که ممکن است برای همه پیش بیاید. بنابراین همیشه یک کیت لوازم همراه داشته باشید تا در مواقع لزوم از آن استفاده کنید. همچنین سعی کنید همیشه شماره تلفن امداد خودرو را مثل اورژانس حفظ باشید. کارهایی که در این مقاله ذکر شد کار هایی است که هر فردی که دارای خودرو است باید درباره آنها اطلاعات داشته باشد پس لطفا اطلاعات خود را بالا ببرید تا در مواقع لزوم از آن بهره بگیرید.
فرض کنید برای یک پیک نیک قصد دارید به خارج از شهر بروید. سوار ماشین شده اید و حرکت کرده اید. به نیمه راه که میرسید ماشین به یک باره خاموش میشود. بیشتر افراد فکر میکنند باید نگاهی به باتری بیندازند. به سمت باتری میروید و چند سوییچ را سفت میکنید اما باز هم ماشین روشن نمیشود گویا دچار قطع برق شده است!
دلایل قطع شدن برق ماشین
• در ماشین نوعی سوییچ وجود دارد به نام سوییچ اینرسی. در برخی دست انداز ها و مکان هایی که جاده درستی ندارند ممکن است این سوییچ قطع شود.
• برخی از کانکتور ها زمانی که گرم شوند شل میشوند. یکی از این کانکتور ها در زیر داشبورد ماشین قرار دارد. زمانی که این کانکتور گرم شود، ممکن است عملکرد برق و دزدگیر ماشین را دچار مشکل کند.
• سوكتهای ECU یکی از انواع سوکت های مورد استفاده در ماشین است. این سوکت در داخل کاپوت قرار دارد. زمانی که کوچکترین ایرادی در این سوکت ایجاد شود، برق ماشین قطع میشود.
• یکی از متداول ترین مشکلات در ماشین ها به خصوص تیبا، تعویض سنسور اکسیژن است. این سنسور ممکن است در کنار دیگر اجزا به درستی کار نکند.
• اگر ماشینتان در شتاب بود که خاموش شد، یکی از اشکالات قابل حدس اشکال در استپر ماشین است که یا در حالت شتاب بروز میکند و یا با کاهش سرعت.
• چک کردن اتصالات باتری یکی از کارهایی است که بیشتر افراد انجام میدهند. ممکن است مشکل از اتصالات باتری باشد.
• زمانی که تسمه دینام پاره شود یا هرزگرد دینام دچار هر گونه اشکال شود، قطع برق ناگهانی ماشین کاملا طبیعی است.
• هوا کشیدن واتر مپ سنسور که بیشتر در تندر 90 دیده میشود نیز ممکن است باعث قطع برق شود.
• در برخی موارد واشر بنزین میسوزد یا در جایگاه خود گیر میکند. با رها سازی این واشر، مشکل قطع برق به راحتی حل میشود.
در صورت قطع شدن برق خودرو چه کنیم؟
زمانی که خودرویتان به طور ناگهانی خاموش شد اولین گام حفظ آرامش است. به یاد داشته باشید این مشکل ممکن است برای همه پیش بیاید و عصبانیت میتواند کارایی شما را کاهش دهد. بعد از این کار به سمت صفحه پشت آمپر بروید. این صفحه اطلاعاتی در خصوص وضعیت خودرو میدهد. ابتدا داشتن سوخت را چک کنید.
قسمت بعدی که میتوانید چک کنید کاربراتور ماشین است. کاربراتور دارای یک شمع است. در بسیاری از مواقع خودرو به درستی استارت میخورد اما شمع کاربراتور به خوبی به مرحله سوختن نمیرسد. برای تست کاربراتور آن هم به شکل مرحله به مرحله کار های زیادی باید انجام دهید که نیاز به ابزار های مختلفی دارد. تعداد این کار ها زیاد است و مجال این مقاله کم! بنابراین توضیح درباره نحوه عیب یابی کاربراتور را به وقت دیگری موکول میکنیم.
عیب یابی برق خودرو
سیستم برق در یک خودرو عمدتاً بر اجزایی همچون شمع، دلکو، پلاتین، خازن و…متکی است. لذا آشنایی با تکتک این اجزاء و همچنین، عیبیابی دقیق آنها میتواند برای آحاد رانندگان، هر چند آماتور، مفید واقع گردد. از همین رو سعی ما بر آن بوده تا در این متن مختصری به این امر بپردازیم.
1- بررسی خرابی فیوز ها
برای عیبیابی سیستم برق خودرو قبل از هر کاری جعبه فیوز را بررسی کنید و از سالم بودن فیوزها مطمئن شوید. چون ممکن است سیستم برق خودرو سالم باشد و تنها با عوض کردن یک فیوز مشکل برطرف شود.
بررسی فیوزهای داخل جعبه فیوز
در پراید یک مورد پیش آمده بود که ماشین صحیح سالم خاموش شده بود و بعد از چند دقیقه خواستم دوباره آنرا روشن کنم سوئیچ باز کردم استارت زدم خودرو روشن نشد به چراغ های پشت آمپر نگاه کردم چراغ روغن و چراغ باطری روشن می شود ولی چراغ چک روشن نمی شد بعد از بررسی های زیاد متوجه شدم جعبه فیوز سه تایی زیر کابوت ایراد دارد و برق را قطع کرده است با تعویض کامل قطعه مشکل رفع شد.
2- تمیز کردن سولفات سر باتری
یکی دیگر از مشکلاتی که تولید و توزیع برق را مختل میکند، خرابی و سولفاته شدن اتصالات باتری است. در این صورت حتی اگر دینام به درستی عمل کند، برق تولید شده در باتری ذخیره نمیشود. در مورد باتریهای اسیدی به هم خوردن تعادل میزان آب و اسید هم عملکرد باتری را با مشکل مواجه میکند.
3- بررسی شمع ها
- مقصد نهایی برق در پیشرانههای درونسوز، دهانه شمعهاست. لذا برای عیبیابی سیستم برق خودرو ابتدا باید از «سر شمع» آغاز نمود.
- جهت اطمینان از جریان برق در سر شمع، نخست یکی از وایرها را از جای خود خارج و در چند میلیمتری بدنه فلزی پیشرانه و یا سر شمع نگه داشته و سپس خودرو را استارت میزنیم.
- برای استارت زدن نیز الزاماً باید از فرد دیگری کمک بگیریم. ایجاد جرقه قوی و آبی رنگ میان سر وایر و بدنه فلزی پیشرانه، نشانگر کارکرد صحیح سیستم اشتعال تا سر شمعهاست.
- اما جرقه ضعیف و زرد رنگ نشانه نیمسوز بودن کویل یا خازن است. اگر با وجود سلامت سیستم تا سر شمعها، پیشرانه خودرو همچنان روشن نمیشود و در عین حال، از صحت عملکرد سیستم سوخترسانی خودرو مطمئن هستید، باید به سلامت کلیه شمعها یا چند تایی از آنها شک نمود و تنها راهحل این قضیه نیز، تعویض شمعهای معیوب است.
- از سویی، اگر پیشرانه یک خودرو به شدت داغ کند به دلیل حرارت و فشار زیادی که به شمعهای آن وارد میشود، الکترودهای شمع دچار استهلاک شدید و سریعی شده و با ایجاد ترک در چینی شمع و نشت جریان قوی از آن، در استارت مجدد، شمعهای چنین خودرویی توان روشن کردن پیشرانه را نخواهند داشت. تنها راهحل این معضل نیز بازدید دورهای از شمعها و تعویض شمعهای معیوب و مستهلک است.
4- بررسی دلکو در سیستم برق خودرو
برای بررسی دلکو، ابتدا در آن را باز نموده و داخل سر دلکو دنبال رطوبت بگردید و برای برطرف کردن هر گونه رطوبت احتمالی، سطوح داخلی در دلکو را با پارچه بدون پرز پاک کنید. وجود رطوبت در مواقع بارندگی شدید یا شستشوی پیشرانه با آب میتواند عاملی مهم جهت روشن نشدن پیشرانه خودرو باشد.
ناگفته نماند که برای بررسی دقیق در دلکو، بهتر است وایرها را از آن جدا نمایید، همچنین مراقب باشید که ترتیب و چینش وایرها را فراموش نکنید. توصیه میشود پیش از خروجشان از محل نصب، تکتک آنها را با ماژیک علامت بزنید.
در صورت ترک نداشتن در دلکو با دقت دنباله ترک در بدنه آن بگردید. در صورت ترک شدید باید در دلکو را کاملاً تعویض نمود. همچنین باید از سلامت کنتاکتهای روی در و ذغال دلکو نیز مطمئن شوید. سوختگی کنتاکتها و سولفاته شدن محل اتصالات نیز میتواند عاملی در جهت روشن نشدن پیشرانه خودرو و یا بد کارکردی آن باشد.
5- بررسی سلامت چکش برق و دهانه پلاتین
مورد دیگری که باید کنترل کرد، وجود ترک در چکش برق است. درصورت عمیق نبودن ترک با سوهانی نرم محل ترک را سوهانکاری و سپس با مقداری چسب محل ترک را بپوشانید و با این عمل از نشت جریان در آن جلوگیری کنید. علاوهبراین بازید از دهانه پلاتین را نیز نباید فراموش کنید و این قسمت هم از نظر سوختگی و کنترل دهانه هوایی باید کنترل شود.
تنظیم نبودن دهانه پلاتین موجب اختلال در کارکرد منظم سیستم جرقهزنی پیشرانه خودرو شده و بسته به دامنه خرابی، میتواند باعث تأخیر در روشن شدن و یا حتی عدم استارت در یک خودرو شود. قبل از بازدید از دهانه پلاتین، سطوح کنتاکتهای آن را بازدید نمایید.
با گذر زمان، دهانه پلاتین در اثر جرقهزنیهای مکرر از حالت اصلی خود خارج شده و مواد هیدروکربنی سطح کنتاکها را میپوشانند؛ همچنین، در سطح کنتاکتها یک برجستگی و یا فرو رفتگی ایجاد میشود که در اصطلاح به آن «خال زدن» یا «سوختگی پلاتین» میگویند.
برجستگیهای کوچکی که در اثر خال زدن در پلاتین ایجاد میشود فاصله هوایی را در آن کاهش میدهد. اگر میزان خالزدگی کنتاکتهای پلاتین زیاد پیشرفت نکرده باشد با استفاده از سوهانی نرم میتوان دهانه پلاتین را تمیز و صاف نمود. اگر میزان سوختگی زیاد باشد باید حتماً اقدام به تعویض پلاتین نمود.
گاهی مواقع شکستن فیبرپلاتین هم موجب صفر شدن فاصله دهانه هوایی پلاتین میشود و تنها راه رفع این مشکل تعویض پلاتین معیوب است. گفتنی است که برای تنظیم صحیح فاصله هوایی دهانه پلاتین نیز، نیاز به فیلرکاری توسط تعمیرکاری مجرب است.
6-بررسی خازن خودرو
در این میان،«خازن» در سیستم برق خودرو وظیفه کاستن از فشار شدت جریان عبوری و شدت جرقه در کنتاکتهای دهانه پلاتین و تقویت جریان مدار ثانویه و در نهایت امکانپذیر نمودن فعالیت سیستم جرقهزنی در پیشرانه را عهدهدار است. ایجاد جرقه زرد رنگ میتواند به دلیل نیمسوز بودن خازن باشد که موجبات کارکرد نامناسب پیشرانه و حتی عدم روشن شدن آن را فراهم میآورد.
برای اطمینان از کارکرد درست خازن، از جسم عایقی مانند خودکار و یا یک تیکه چوب تمیز استفاده کنید و به وسیله آن کنتاکتهای پلاتین را قطع و وصل نمایید و جرقههای ایجاد شده در دهانه پلاتین را با دقت نگاه کنید. جرقه آبی و نسبتاً قوی حاکی از سالم بودن خازن و جرقه زرد نشانه نیمسوز بودن و عدم وجود جرقه (به شرط سالم بودن کویل و سیستمهای ارتباطی) نشانه سوختن خازن است.
در هر صورت توصیه میکنیم حتی در صورت پیدا کردن منشأ مشکل سیستم برق خودرو، خودتان وارد عمل نشوید و کار را به کاردان بسپارید.
حل مشکلات برق خودرو
از بین خرابی های رایج در خودرو، مشکلات مربوط به سیستم برق خودرو عجیب ترین موارد و حل آنها بسیار مشکل است، حتی در مورد خودروهایی که موتور و متعلقات آنها قابل دسترسی است.