باتری یا باطری؟ املای کدام درست است؟

شاید برای شما هم سوال پیش آمده باشد که نوشتار کلمه باتری با (ت) می باشد یا باطری با (ط) و بالاخره باتری یا باطری؟ کدام صحیح نیست؟ حتی در اتحادیه های شهرهای مختلف می بینیم بعضی باتری با (ت) و برخی با (ط) نوشته اند! بالاخره اتحادیه باتریسازن یا اتحادیه باطریسازان؟

خیلی از کلمات وجود دارند که از نظر نوشتاری مشکل داشته و نیازمند اصلاح می باشند؛ مثلاً از بین دو کلمه ی باتری و باطری چگونه می‌توان فهمید کدام صحیح است؟ اگر به نوشتار برخی کلمات نگاه کنید متوجه می‌شوید برخی از آنها از نظر گویش یکسان بوده ولی در حالت نوشتاری دچار دگرگونی و دوگانگی می‌شوند. کلماتی مانند طوس یا توس و هم‌چنین باتری یا باطری و بسیاری از کلمات دیگر.

کلماتی که ریشه ی فارسی دارند باید به صورت فارسی نگاشته شوند ولی متأسفانه برخی حروف یا کلمات عربی و بیگانه وارد این زبان گردیده و باعث چندگانگی در نوشتن شده است. در مورد کلمات باتری و باطری و این‌که چگونه می‌توان فهمید کدام صحیح است باید بگوییم:

این‌گونه کلمه‌ها هر دو صحیح بوده و استفاده می‌شوند اما از نظر زبان فارسی بهتر است از کلمه‌ی باتری در املاء استفاده شود. پس در جستجوی اینترنتی به طور مثال خرید باتری ماشین، فرقی نمی‌کند از کدام کلمه استفاده شود چون نتایج هر دو جستجو تا حدود زیادی مانند هم می‌باشد.

 باتری درست است یا باطری

برای پاسخ به این سوال باید کمی در زبان فارسی تامل کنیم. همانطور که می دانید کلمات دخیل در فارسی کلماتی هستند که ریشه فارسی ندارند و از دیگر زبان های دنیا وارد فارسی شده اند.

در فرهنگ عمید یکی از معانی (دخیل) اینگونه آمده است: (کلمه‌ای که از زبانی داخل زبان دیگر شود.) که مشابه همین تعریف در لغت نامه دهخدا نیز آمده است.

در زبان ما کلمات پرکاربرد زیادی داریم که دخیل هستند و ریشه فارسی ندارند مثل آپارتمان که کلمه فرانسوی هست یا ریاضی و هندسه که ریشه عربی دارد یا اسکناس که از زبان روسی وارد فارسی شده یا آنلاین که کلمه انگلیسی می باشد.

املای صحیح کلمه باطری

در گذشته حروف عربی و فارسی بنا به دلایلی با هم ترکیب شد و از حروف عربی در برخی از کلمات فارسی استفاده گردید. کلمه باطری نیز اینگونه شکل گرفت. در زبان اصیل فارسی حرف (ط) در کلمات استفاده نمی‌شود. امروزه که استفاده از حروف عربی در کلمات فارسی جا افتاده است می‌توان گفت که هردو کلمه (باتری) و (باطری) صحیح بوده ولی بهتر است که در املای فارسی از کلمه (باتری) استفاده شود.

 باتری در لغت نامه دهخدا

باتری از زبان دیگری وارد زبان فارسی شده و ریشه فارسی ندارد پس دخیل بحساب می آید. باتری یک کلمه با ریشه فرانسوی می باشد. برای اینکه با معنی و ریشه این کلمه بیشتر آشنا شویم سری می زنیم به لغت نامه دخدا. در لغت نامه دهخدا باتری اینگونه تعریف شده:

(باتری (فرانسوی، اِ) به معنی دستگاهی که از یک سری پیل و آکومولاتور تشکیل شده است و برای ذخیره و تولید الکتریسته در اتومبیل و وسائل دیگر بکار می رود. دستگاهی که در حکم مخزن الکتریسته و عبارت از ابزاری الکتروشیمی است.

در هر خانه از این دستگاه چند صفحه مثبت و به همان تعداد صفحه های منفی قرار گرفته و جنس صفحه ها از سرب یا از ترکیبات فلز مزبور است.

این صفحه ها به وسیله صفحات عایقی که معمولاً از چوب، لاستیک و شیشه ساخته شده از یکدیگر جدا گشته اند، تمام صفحات منفی و مثبت با همدیگر متصل اند و با علامت (+) یا (-) مشخص می باشند.

مجموع صفحه های مثبت و منفی در داخل ظرف محتوی اسید سولفوریک و آب قرار دارند. این محلول الکترولیت نام دارد هنگام پرکردن باطری ( بوسیله منبع الکتریکی ) بین اسید و ترکیبات سرب فعل و انفعالی صورت می گیرد و انرژی الکتریکی به صورت انرژی شیمیایی در داخل باطری ذخیره می شود.

بدین ترتیب اگر پس از پرکردن باطری، دو سر مثبت و منفی آن را به یک ابزار مصرف برق وصل کنیم، اسید سولفوریک و صفحه های سربی فعل و انفعالی در جهت عکس انجام می دهند و انرژی شیمیایی ذخیره شده در باطری به صورت انرژی الکتریکی در می آید و در دستگاه برقی مذکور مورد استفاده قرار می گیرد.

پس از اینکه مدتی این عمل انجام گرفت البته انرژی شیمیایی ذخیره شده تمام می شود و به اصطلاح معروف باطری دشارژ یعنی خالی می گردد و ناچار دوباره باطری را با دستگاه مولد برق پر و به اصطلاح شارژ می کنند.

اسید در ضمن شارژ باطری به مصرف می رسد، یعنی با ماده سربی صفحه ها ترکیب می شود و سولفات سرب تولید می کند اما در حین دشارژ اسید سولفوریک مصرف شده دوباره در الکترولیت بوجود می آید.

مقدار ظرفیت باطری بستگی به سطح صفحه های باطری و تعداد آنها دارد.)

تفاوت باتری با باطری

همانطور که می دانید، زبان فارسی از ابتدا حرف “ط” نداشته و از زبان عربی وارد این زبان شده است. کلمه باتری، یک کلمه ی انگلیسی می باشد. گفته شده کلمه هایی که از زبان دیگر ( زبان هایی که الفبای عربی ندارند) سعی شود از کاراکتر های فارسی استفاده شود. در نتیجه باتری با “ت” درست تر است. اما به طور کلی هیچدام بر دیگری ارجعیت نداشته و هر دو درست محسوب می شوند.

در زبان فارسی کلمات دخیل به ساده ترین شکل نوشته می شوند پس شایسته هست که باتری با (ت) نوشته شود نه (ط) پس باتری شکل صحیح نوشتار این کلمه هست و نبایست به صورت باطری نوشته شود.

باتری یعنی چه؟

ویدئوی زیر تاریخچه به وجود آمدن باتری ها و نحوه عملکرد آن ها را نشان داده است.

.

باتری یا پیل الکتریکی (ولتاییک) منبعی از انرژی پتانسیل الکتریکی است که در درون آن با انجام واکنش های شیمیایی، انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی تبدیل می شود، این انرژی در قطب های باتری قابل دریافت است.

انرژی قابل دریافت در قطب های باتری به ازای یکای بار الکتریکی را نیروی محرکه الکتریکی (Electromotive force یا emf) باتری می گویند و آن را با یکای ولت اندازه گیری می کنند. قطب مثبت باتری را کاتد و قطب منفی آن را آند می نامند. (در فرهنگ عامیانه به قطب ها، سر مثبت و سر منفی نیز گفته می شود).

انواع باتری ها از نظر کاربرد

بر اساس شرایط محیطی و شرایط الکتریکی مورد استفاده بایستی از باتری های متفاوت استفاده کرد که دارای مشخصات گوناگون تحت شرایط دشارژ می باشند انواع باتری از نظر کاربرد عبارت اند از: بطور کلی باتری ها به دو دسته قابل شارژ و غیرقابل شارژ تقسیم بندی می شوند.

• باتری های خورشیدی که شارژ آن ها تابع قوانین خاص است.
• باتری های یو پی اس و برق های صنعتی و اضطراری
• باتری ویلچر ها، باتری آسانسور ها
• باتری خودرو های سنگین، باتری لیفتراک برقی و موتورسیکلت که می توانند جریان زیادی را در مدت زمان کوتاه جهت استارت تأمین کنند.
• باتری های دستگاه های نظافتی اسکرابر، سامانه های حفاظتی، روشنایی، امنیتی و سامانه های کنترل که باید دارای عمر و پایداری بالایی باشند.
• باتری های قلمی و نیم قلمی و…(باتری که برای مصارف عمومی ساخته شده اند) این باتری ها باید ارزان باشند.
• باتری های مورد استفاده در  لپ تاپ و موبایل که توانایی تأمین یک جریان ثابت برای مدت زمان طولانی را دارند.
• باتری ها سکه ای و باتری های پشتیبان که می توانند جریان کمی را برای مدت زمان خیلی طولانی تأمین کنند.
• و…

باتری ها از چه چیزی ساخته شده اند؟

معمولاً هر باتری از یک یاچند سلول کوچک داخلی تشکیل شده است، در باتری ها ممکن است سلول ها برای افزایش جریان با هم موازی شده یا برای افزایش ولتاژ با هم سری شوند، هر سلول شامل دو نیم سلول است که به صورت سری توسط ماده ای الکترولیت -شامل یون های مثبت و یون های منفی – که رسانای الکتریکی می باشد به هم متصل اند.

با اتصال باتری به مصرف کننده یون های منفی از طریق سیم هادی به مصرف کننده وارد شده و بعد از ایجاد انرژی در آن (انرژی گرمایی بر اثر عبور از یک مقاومت یا انرژی جنبشی بر اثر القا یا انرژی نور بر اثر پرتاب و…) به سمت یون های مثبت حرکت می کنند و به تدریج یون های مثبت (که در اینجا حفره ها هستند) را خنثی می کنند.

با گذشت زمان یون های مثبت بیشتری خنثی شده و به تدریج انرژی باتری کم شده و مقاومت داخلی آن افزایش می باشد در این حالت بعد از گذشت مدت زمانی که معمولاً با آمپر ساعت باتری مشخص می شود باتری به صورت کامل تخلیه می شود. مثلاً یک باتری ۶۰ آمپر ساعت می تواند ۶۰ آمپر را تا یک ساعت تأمین کند، این باتری بعد از گذشت یک ساعت و با کشیدن جریان ۶۰ آمپر از ان به صورت کامل تخلیه می شود.

با کاهش جریان دریافتی از باتری می توان مدت زمان کارایی آن را افزایش داد، در این حالت باید پارامترهای مانند دما، لزرش و مقدار تنش موجود در جریان را نیز در زمان نهایی لحاظ کرد. به عنوان مثال باتری ۶۰ آمپر ساعتی در حالت تئوری باید جریان ۲۰ آمپر را برای مدت زمان ۳ ساعت تأمین کند در حالی که با توجه به ساختار باتری و همچنین دمای محیط ممکن است این زمان تا نیم ساعت نیز کاهش یابد.