قبل از آنکه توضیح بدهیم بیگ تری چیست و چه کاربردی در خودروی شما دارد، باید توجه داشته باشید که این اتصالات از قبل در خودروی شما وجود دارد و قرار نیست قطعات جدیدی به آن اضافه کنیم. ولی اتصالات برقی که خودرو سازان نصب می کنند، برای استفاده در جریان های بالا نیستند، بجز سیستم استارت، یا برای شمع ها که نیاز به ولتاژ بالا هستند. در واقع با تقویت کابل های بیگ تری دینام، مخصوصا در خودروهای با سیستم پخش صوت قوی، کمک می کنید که حداکثر جریان تولیدی دینام به باتری ماشین و سپس به مصرف کننده ها برسد. و همچنین با تقویت اتصالات بدنه خودرو سیستم برق رسانی آن نیز تقویت خواهد شد.
ممکن است بارها اصطلاح بیگ3 را شنیده باشید و ندانید دقیقا چیست و چه کاربردی دارد و چه زمانی نیاز است که این کار را انجام دهیم و چگونه آن را نصب کنیم؟ نگران نباشید در این مقاله پاسخ تمام سوالات شما همراه با تصاویر و فیلم داده خواهد شد.
بیگ تری یا Big3 چیست؟
همانطور که در بالا توضیح داده شد، این اتصالات به صورت فابریک در خودرو وجود دارند، یعنی ما قطعات جدیدی به ماشین اضافه نمی کنیم ولی همان اتصالات قبلی را تقویت می کنیم. در روش BIG3 کابل های دینام و باتری را ضخیم تر می کنیم که با کم کردن مقاومت آن ها، افت ولتاژ تولید شده توسط دینام را به حداقل برسانیم.
بیگ تری در واقع از اتصال 3 کابل تشکیل شده است که مانند تصویر و به صورت زیر در خودرو قرار گرفته اند.
- اتصال قطب مثبت باتری به مثبت اصلی دینام
- اتصال قطب منفی باتری به بدنه ماشین
- اتصال منفی به بدنه دینام یا موتور خودرو
برای آشنایی بیشتر با اتصالات دینام و شارژ باتری در خودرو بهتر است ویدئوی زیر را مشاهده کنید.
آشنایی با سیستم اتصالات شارژ الکتریکی وسیله نقلیه
دلایل استفاده از Big3 چیست و چه زمانی باید این 3 کابل وصل شوند؟
چرا باید بیگ تری انجام دهیم؟
دلیل اول: با گذشت زمان اتصالات قبلی کهنه و ضعیف می شوند، و همچنین در ناحیه اتصالات پدیده سولفاته شدن به وجود می آید که باعث می شود رسانایی سیم ها کم شود.
دلیل دوم: شرکت تولید کننده در هنگام تولید وجود سیستم صوتی با ساب های پیشرفته را در نظر نگرفته است و کابل های اتصالات دینام به شارژ باطری را متناسب با مصرف عادی خودرو لحاظ کرده است.
زمانی که استفاده از برق خودرو بیشتر از حد معمول می شود. استفاده زیاد از کولر ماشین یا زمانی که از سیستم صوتی متوسط تا پیشرفته استفاده می کنید برای بالا بردن کارایی آمپلی فایر توصیه می شود. آپدیت و ارتقای بیگ تری،هیچ تاثیری بر روی قدرت سیستم صوتی خودروی شما ندارد، ولی کمک می کند همیشه از بالاترین توان سیستم استفاده شود. اما بر روی تمامی قسمت های برقی خودرو تاثیر مثبت خواهد داشت. مثلا نور چراغ ها کم و زیاد نمی شود، یا با روشن کردن کولر، افت ولتاژ کمتری بر روی سیستم برقی به وجو می آید. و همچنین مصرف سوخت را نیز کاهش می دهد.
اگر خودروی شما بالای 160 هزار تا کارکرد دارد یا قدیمی است و اگر سیستم های سرگرمی و صوتی جدید با توان های بالا بر روی خودرو نصب کرده اید،حتی اگر از فن های قوی تر، لامپ های پر نور تر، و دیگر تجهیزات برقی پدقدرت تر استفاده می کنید،بیگ تری یک ضرورت برای خودروی شما به شمار می رود.
معنی اصطلاح Big4 چیست؟
ممکن است اصطلاح بیگ4 را نیز شنیده باشید و ندانید چیست و چه تفاوتی با بیگ 3 دارد. ارتقای BIG4 نیز مشابه مورد یاد شده است. با این تفاوت که در اینجا یک کابل جدا از منفی باتری به بدنه ی دینام وصل شده و یک منفی دیگر به موتور وصل است. این امر بیشتر برای خودروهایی که دارای سیستم های نمایشی و تعداد دینام های بیش تر کاربرد دارد و در حالت عادی،خیلی ضرورتی ندارد و اضافه کاری محسوب می شود. فقط ممکن است در هنگام استارت زدن، و شارژ کردن باطری، با مقداری بازدهی بالاتر صورت بگیرد.
انتخاب جنس و نوع کابل بیگ تری
طبق مطالب قبلی، کابل های بیگ تری به مراتب باید دارای ضخامت زیاد و مقاومت کمتر باشد که بتواند بدون افت ولتاژ شارژ دینام را به باتری برساند. کابل برق که باید جریان دیسی باتری تا مصرف کننده ها را هدایت کند، شامل دو بخش روکش و مغز سیم می شود. بهتر است برای روکش سیم از موادی استفاده کرد که به گرمای هوا بسیار مقاوم باشند. و مغز سیم نیز بتواند گرما را به راحتی از خود عبور بدهد و کمترین مقاومت را در برابر عبور گرما از خود نشان دهد.
معمولا اتصالات بیگ تری را با سیم های از جنس آلومینیوم و مس انجام می دهند. بهتر است توضیح مختصری از تفاوت این دو جنس بدهیم و به بررسی این که کدام یک برای بیگ تری مناسب تر است، بپردازیم.
مقایسه کابل آلومینیوم با کابل مسی
مس فلزی رسانا است که در زمان قدیم به عنوان منتقل کننده جریان الکتریکی در کابل های برق از آن استفاده می کردند. این فلز که در آن زمان هم قیمت مناسبی داشت و هم از نظر رسانایی بسیار مناسب بود. اما با گذشت زمان و صعود قیمت این فلز و کمبود آن در منابع معدنی منجر شد تا سازندگان سیم های الکتریکی در پی جایگزین بهتر باشند و این شد که به آلومنیوم روی آوردند.
آلومینیوم نیز مشخصات خاص خود را دارد ولی معایب آن مقاومت الکتریکی آن نسبت به مس خیلی بیشتر می باشد. ولی قیمتی که این فلز دارد حدود یک سوم فلز مسی می باشد که همین موضوع باعث شده است تولید کنندگان از آن استقبال کنند. شاید تصور کنید که استفاده از آلومنیوم با مقاومت بیشتری که دارد منجر به افت ولتاژ یا افزایش دمای آن هنگام استفاده می شود. ولی اگر در انتخاب کابل آلومنیومی نیز مانند اصولی را که در انتخاب سایز کابل های مسی سیستم بیگ تری رعایت کنید، مشکل خاصی به وجود نمی آید.
برای این منظور باید در ابتدا ظرفیت آمپری و افت ولتاز را محاسبه کنید و سپس سایزی که متناسب با کابل باشد را انتخاب کنید. پس با توجه به توضیحات کاملا آشکار است که برای اینکه توان ثابتی از جریان عبور کند، باید میزان قطر کابل آلومینیومی نسبت به کابل مسی بیشتر باشد.
و اگر بخواهیم در زمینه وزن کابل ها،این دو فلز را با یکدیگر مقایسه کنیم، آلومنیوم پیروز میدان خواهد شد. زیرا آلومینیوم وزن کمتری نسبت به کابل مسی دارد. در نهایت از دیگر مزایای آلومینیوم سبک تر بودن آن است.
اما برای خوردگی فلز چه راه حلی وجود دارد؟ برای آن نیز راه حلی وجود دارد که به طور مثال می توان با استفاده از کلمپ بی متال تا حد خوبی از خوردگی فلز پیش گیری کنید.
بهترین کابل بیگ تری
حالا شاید با مطالب گفته شده، تصور کنید فلز مس به دلیل استفاده از گذشته تا کنون، نسبت به آلومینیوم بهتر و مرغوب تر باشد. اما باید بدانید که کابل های بی کیفیت و ناکارآمد، چه مسی و چه آلومینیومی تفاوتی باهم ندارند چرا که برخی از تولیدکنندگان به دلیل سود بیشتر از مواد غیر استاندارد و نادرست و استفاده از آلیاژ هایی که در کابل به کار میبرند، باعث می شود که کابل به درستی عمل نکند.
قطعا جنس مسی بهترین انتخاب در استفاده سیستم بیگ تری می باشد. در مطالب قبلی به تفاوت های کابل های مسی و آلومینیومی پرداختیم. و گفتیم که اگر نامرغوب باشند با هم تفاوتی ندارند. اما باید بدانید کابل های سیستم بیگ3 در ارتباط با سیستم صوتی خودرو استفاده از کابل آلومنیوممناسب نخواهد بود و حتی می توان گفت هرگز توصیه نمی شود. و بهتر است تا جایی که امکان دارد، مغز سیم از جنس مس باشد و هر چه درصد خلوص آن بیشتر باشد هم کیفیت بهتری خواهد داشت و هم گران تر می شود.
و از سیم های آلومنیومی و سیم هایی که در آن ها آهن به کار رفته است نباید استفاده شود. در هنگام خرید سیم برق باید به قطر کابل نسبت به مصرف برق سیستم دقت کرد.
بنابراین بهتر است که برای نصب بیگ تری کابل های مرغوب مسی OFC را انتخاب کنیم. که OFC مخفف شده عبارت COPPER OXYGEN FREE می باشد. که بهترین گزینه پیشنهادی برای کابل برق مخصوص سیستم صوتی از برند لنزار مدل Lanzar PW4030 می باشد.
اما اگر بخواهیم برند هایی با قیمت مناسب تر در این زمینه به کار ببریم موارد اقتصادی تری مانند کابل های لنزار PW4028 که خلوص مس آن ها در حدود ۶۰ درصد می باشد، در بازار وجود دارند.
کاربرد بیگ تری در سیستم صوتی خودرو
حتما باید سیستم صوتی را با سیستم BIG3 تقویت کنید. چرا که شرکت های سازنده خودرو، سیستم صوتی را با ساب های سنگین را برای خودرو در نظر نگرفته است. و با توجه به نیاز عادی خودرو کابل های شارژ دینام را قرار داده است. قطعا باید گفت که بیگ تری به طور بسیار محسوسی روی صدا و بیس و مصرف برق تاثیر خواهد گذاشت و از حداکثر توان آمپلی فایر و ساب برای بالا بردن کیفیت صدا استفاده خواهد کرد.
تاثیر سیم کشی بر سیستم صوتی خودرو بسیار حائز اهمیت است چرا که سیستم صوتی مجموعه ای از سیم کشی می باشد که در واقع سیم کشی پایه و اساس سیستم صوتی خودرو می باشد و آن را به رگ های بدن انسان تشبیه می کنند. پس اگر این کابل ها و سیم کشی ها اشکالی در آن ها به وجود اید قطعا سیستم به مشکل بزرگی خواهد خورد.
آموزش گام به گام نصب بیگ تری
بعد اینکه به ضرورت استفاده از بیگ تری پی بردید حالا چطوری آن را باید نصب کنیم؟ توصیه می کنیم قبل از مطالعه ادامه مطلب، فیلم زیر را مشاهده نمایید.
فیلم نحوه نصب آپدیت Big3
مرحله اول:
یک کابل قطور با گیج 4 یا با قطر بیشتر را انتخاب کنید و از قطب مثبت باتری به قطب مثبت دینام وصل کنید. توجه داشته باشید که کابل نباید از قسمت های متحرک یا داغ داخل کاپوت عبور کند.
مرحله دوم:یک کابل قطور دیگر از قطب منفی باتری به بدنه متصل کنید. این کابل نیز باید از گیج 4 به بالاتر باشد. محل اتصال را خوب بتراشید که هیچگونه رنگ و مانعی برای اتصال با بدنه وجود نداشته باشد.
مرحله سوم: یک کابل با قطر حداقل 4 گیج دیگر از موتور خودرو به بدنه که قبلا تراشیده اید وصل کنید
مرحله چهارم
حتما از فیوز برای اتصالات استفاده کنید و جریان فیوز، باید کمتر از جریان مجاز قابل تحمل کابل، و کمی بیش تر از حداکثر جریان دینام باشد. اگر از فیوز استفاده نکنید، هر اتصال کوتاهی،منجر به اتش سوزی خواهد شد. معمولا جریان فیوز برای خودروهای سواری بین 80 تا 125 آمپر، و برای مینی ون ها و شاسی بلندها، 100 تا 150 آمپر می باشد.
نکاتی که باید در هنگام نصب کابل بیگ تری رعایت کنید
فراموش نکنید در هنگام نصب بیگ تری، حتما خودرو باید خاموش باشد. و میزان صدای سیستم پخش باید در کمترین مقدارش تنظیم شود. ابتدا کابل های باتری را جدا کنید و آخر از همه دوباره وصل کنید.”نباید هیچ اجزای الکتریکی روشن باشد”.
در سیستم هایی با توان بیش از 1500 وات،از کابل هایی با گیج 2یا1 استفاده کنید(مثل سیستم هایی که دوتا ساب 15 اینچ استفاده می کنند).در این سیستم ها همچنین ممکن است نیاز به تقویت یا ارتقای دینام نیز باشد. باطری اضافه کنار آمپلی فایر ها و خازن، نیز در کنار ارتقای بیگ تری، می تواند مفید باشد.
توجه کنید که به اتصال بدنه قوی نیز نیاز داریم. چرا که سیستم تغذیه برق کشی در یک مدار گردش می کند و از نقطه ای که دارای اختلاف پتانسیل است، برمی گردد. اگر اتصالی که به بدنه خودرو ایجاد می کنیم، قوی نباشد، این بازگشت سخت انجام می شود. که همین باعث می شود بازده منبع تغذیه کمتر شود. جریان از دینام اتومبیل به باتری، و از باتری به سایر قسمت ها می رود. برای بازگشت الکترون ها باید اتصالی قوی از دینام و باتری به بدنه ایجاد کنیم که با کم کردن مقاومت، جریان را به راحتی عبور می دهیم.
حرف پایانی
بعد از انجام بیگ تری آیا تغییری در سیستم برقی خودرو احساس خواهیم کرد؟
در برخی از خودرو ها،سیم کشی فابریک و اولیه به حدی قوی هست که ممکن است بعد از انجام بیگ تری، هیچ تغییری احساس نکنیم، و تصور کنیم این کار ضرورتی نداشته است. اما در خودرو هایی که به صورت اقتصادی تر طراحی شده اند، و همچنین خودروهای بالای 10 سال کارکرد، بعد از انجام این ارتقا، تغییرات محسوسی را مشاهده خواهید کرد. استارت خوردن بهتر، کم شدن تغییرات نور چراغ ، قوی تر شدن فن بخاری یا کولر، و همچنین بیس های بهتر هنگام بیس زدن توسط سیستم صوتی خودرو از این قبیل هستند.
مقاله ی راهکارهای دیگر تقویت برق خودرو را نیز شاید دوست داشته باشید.
در نتیجه دانستن این موضوع که آیا خودروی شما به آپدیت BIG3 نیاز دارد یا نه، چندان هم دشوار نیست. شاید شما تشخیص دهید که استفاده از خازن، انتخاب بهتری باشد یا اینکه از هردوی آن ها استفاده کنید در هر صورت در اشکال زیر تفاوت آن ها را خواهید دید. همچنین نشان می دهد استفاده از سیم های با کیفیت یا نا مرغوب در هر طرف از مثبت و منفی چه تاثیری بر نور لامپ دارد.
