عوامل و نشانه های یاتاقان زدن خودرو چیست؟

یاتاقان زدن خودرو از جمله عیوب مهم و پر اهمیتی است که در صورت عدم توجه و رفع به موقع آن، می‌تواند خسارات سنگینی به دنبال داشته باشد. در این مقاله از کیان باتری به بررسی دلایل یاتاقان زدن موتور ماشین و علت خرابی یاتاقان ماشین می پردازیم. گاهی اوقات میزان آسیب به حدی است که پیشرانه از کار افتاده و دیگر روشن نمی‌شود؛ در چنین مواقعی کار از کار گذشته و بایستی موتور خودرو به طور کامل باز شده و از نو سر هم‌بندی گردد.

یاتاقان یا بلبرینگ خودرو چیست؟

در خودرو نیز از یاتاقان یا بلبرینگ‌های مختلفی استفاده شده است. یکی از یاتاقان‌های مهم در خودرو در موتور قرار دارد. یاتاقان موتور خودرو قطعه‌ای در موتور خودرو است که بین شاتون و میل لنگ قرار دارد. یاتاقان باعث می‌شود که شاتون و میلنگ تماس مستقیم با یکدیگر نداشته و اصطکاک میان آن‌ها، کاهش پیدا کند.

در خودرو یاتاقان‌ها و روغن موتور به صورت موازی از اصطکاک میان قطعات موتور می‌کاهند و از خوردگی آن‌ها به واسطه تماس مستقیم، جلوگیری می‌کنند. یاتاقان‌ها نه تنها از اصطکاک بین میل لنگ و سیلندر جلوگیری می‌کنند، بلکه مانع ایجاد اصطکاک زیاد بین میل لنگ و شاتون نیز می‌گردند.

در شرایطی که دمای یاتاقان‌ها از حد ظرفیت آن‌ها بالاتر رفته و از فرم اولیه و صحیح خود خارج شوند، دیگر قادر به انجام وظیفه‌شان نبوده و به اصطلاح خودرو یاتاقان خواهد زد.

آگاهی نسبت به دلایل و علائم یاتاقان زدن خودرو، اهمیت بسیار زیادی دارد. به خاطر داشته باشید که عدم آگاهی در خصوص این وضعیت و ادامه دادن به رانندگی و فشار وارد آوردن به موتور اتومبیل، می‌تواند موجب سوختن موتور گشته و هزینه زیادی را برای شما ایجاد بکند. آیا اگر ماشین یاتاقان بزند روشن میشود؟

نقش یاتاقان ماشین چیست؟

• تنظیم لقی عمودی بین سیلندر و میلنگ
• کاهش و از بین بردن تقریبی اصطحکاک میان سیلندر و میلنگ و یا کاهش ان تا حد قابل قبولی
• کاهش اصطحکاک میان شاتون و میلنگ و جلوگیری از خوردگی آنها

وقتی این قطعه به هر دلیلی بیش از حد داغ شود حالت دفرمگی پیدا می کند و اگه ذوب شود باعث چسبیدن شاتون به میل لنگ می‌شود و موتور احتمالا می سوزد.
در مورد “یاتاقان زدن” باید گفت خود یاتاقان دچار مشکل می‌شود چون وقتی خودرو یاتافان می زند صدای خیلی بدی به گوش می رسد و خودرو برای راه افتادن به نیروی زیادی نیاز دارد (اصطکاک موتور خیلی زیاد است) اگر در این زمان سریعا موتور را خاموش نکنید موتور می سوزد.

منظور از یاتاقان زدن خودرو چیست؟

هر عاملی که باعث دفرمه شدن یا آسیب دیدن یاتاقان‌ها شود، به طوری که یاتاقان به میل لنگ بچسبد یا بیش از حد از آن فاصله بگیرد، لایه روغن دیگر قادر نخواهد بود به درستی فضای خالی میان این دو را پر کند؛ اصطلاحا در این وضعیت گفته می‌شود که موتور یاتاقان زده است.

اگر یاتاقان با سطح میل لنگ تماس پیدا کند و به آن بچسبد، حرکت موتور (دوران میل لنگ) سنگین شده و در نهایت پیشرانه از کار خواهد افتاد. اگر یاتاقان‌ها در اثر خوردگی و سایش، ضخامت استاندارد خود را از دست بدهند و بیش از حد نازک شوند، میل لنگ دیگر نمی‌تواند بدون لرزش به کار خود ادامه دهد، چرا که لقی استاندارد آن از بین رفته و حین کارکرد همواره صدایی شبیه به تق تق یا لق لق از ناحیه یاتاقان معیوب شنیده می‌شود.

تعویض باتری ماشین در محل از خدمات رایگان کیان باتری در شهر تهران است جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02188882222 تماس بگیرید!

علائم یاتاقان زدن موتور ماشین

به محض اینکه یکی از علائم زیر را در خودروی تان مشاهده کردید، فوراً خودرو را خاموش و با کمک یدک کش، آن را به تعمیرگاه منتقل کنید. بارها پیش آمده است که رانندگان، این علائم را دیده و نسبت به آن بی توجه بوده اند. سهل انگاری راننده در این مواقع، باعث می شود که خودرو یاتاقان بزند. موارد زیر، عمده ترین نشانه های خرابی یاتاقان است؛ آن ها را به خاطر بسپارید:

علائم یاتاقان زدن خودرو را می‌توانیم طبق موارد زیر دسته بندی کنیم:

• صدا “لق لق ” یا “تق تق” موتور هنگام گاز دادن یا شتاب گرفتن
• قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی شود.

1- قفل شدن موتور و روشن نشدن آن

قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی‌شود.  در واقع زمانی که علی رغم استارت زدن، موتور خودرو روشن نمی‌شود؛ یکی از دلایل می‌تواند یاتاقان زدن باشد.

2- صدای تق تق یا لق لق موتور هنگام گاز دادن

اگر حین گاز دادن و بالا بردن دور موتور، صدایی شبیه به تق تق از سمت موتور خودرو به گوش می‌رسد، حتما در خصوص یاتاقان زدن اتومبیل خود مشکوک شوید. در این شرایط توصیه می‌شود که خودرو را متوقف ساخته و فورا درخواست تعمیرکار کنید. در غیر این صورت بهتر است که خودروی خود را بدون روشن کردن موتور، به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مجاز و معتبر جهت انجام تعمیرات انتقال دهید.

در دور آرام (970rpm) هیچ صدایی از موتور بگوش نمی‌رسید. با افزایش دور از 1200 rpm به بالا صدای یاتاقان‌های متحرک کاملاً واضح شنیده می‌شد. این صدا شبیه به صدای برخورد دو فلز به یکدیگر است و صدایی تق تق به گوش می‌رسد.

به خاطر داشته باشید که توجه نکردن به چنین چیزی می‌تواند هزینه‌های بسیار سنگینی برایتان به بار آورده و مشکلات بزرگتری به وجود بیاورد.

صدای تق تق استارت علامت چیست؟

3- روشن شدن چراغ چک روغن

البته همیشه نمی‌توانیم روشن شدن چراغ چک روغن را به یاتاقان‌ها ارتباط دهیم. اما در صورت روشن شدن این چراغ، باید به چنین موردی نیز مشکوک شده و پیگیری‌های لازم را انجام دهید.

4- کاهش قدرت موتور

اگر خودروی خود را کم جان‌تر از همیشه یافته و احساس می‌کنید به خوبی گاز نخورده و به شکل مطلوب پیش نمی‌رود، ممکن است یاتاقان‌ها مشکلی پیدا کرده باشند.

به خاطر داشته باشید که هر یک از این علائم به تنهایی ممکن است به دلایل دیگری ایجاد شده باشند. اما در هر صورت، به محض مشاهده هر یک از آن‌ها به تنهایی یا در کنار یکدیگر؛ باید حتما خودروی خود را به تعمیرکار بسپارید.

از یاد نبرید که ادامه دادن به حرکت، وخامت اوضاع را بیشتر کرده و ممکن است دیگر با قطعات معیوب نظیر میل لنگ یا یاتاقان‌ها با تراشکاری اصلاح نگردند. در چنین شرایطی ناچار به تعویض قطعات شده و هزینه‌هایتان به شدت بالا می‌رود.

فیلم تشخیص صدای یاتاقان زدن ماشین

فیلم صدای یاتاقان زدن خودرو در زیر هنگام استارت زدن و گاز دادن ماشین شما را در تشخیص درست و رفع صدای یاتاقان زدن کمک میکند.

علت یاتاقان زدن موتور ماشین

هر عاملی که باعث شود روغن با شدت و مقدار کافی به یاتاقان‌ها نرسد، می‌تواند موجب آسیب رسیدن به یاتاقان‌های موتور گردد. از جمله باید به عواملی همچون: خرابی پمپ روغن، کثیفی بیش از حد روغن موتور و فیلتر آن، وجود ناخالصی در روغن، آب و روغن قاطی کردن ناشی از سوختن واشر سرسیلندر یا هر دلیل دیگر، کمبود میزان روغن پیشرانه و. . . اشاره کرد.

دلایل یاتاقان زدن خودرو را می توان به موارد زیر خلاصه کرد:

• خرابی پمپ روغن oil pump
• بدون آب ماندن موتور ( بخاطر نشت آب از رادیاتور و شلینگ ها و یا نشتی های دیگر ) و هر علتی که باعث داغ کردن موتور می شود در واقع همانطوریکه تب کردن در بدن باعث تشنج می شود داغ کردن موتور هم یک مشکل بزرگ است که نباید نادیده گرفته شود.
• کثیف بودن فیلتر روغن و یا کهنه بودن بیش از اندازه  روغن
• راندن موتور با سرعت های خیلی زیاد بطوریکه دور موتور به محدوده قرمز نزدیک شود.

1- استفاده از روغن موتور بی کیفیت

استفاده از روغن نامرغوب و غیر اصلی (Fake) و تعویض دیرهنگام آن سبب بروز حالت لجنی در روغن می شود. در این حالت با پدیدار شدن رسوبات و جرم قطعات خودرو دچار جرم‌گرفتگی می‌شوند زمانی که این جرم‌گرفتگی به مجاری روغن نفوذ کند سبب اختلال در فرآیند روغن‌کاری می‌شود که این جرم‌گرفتگی مسیرهای انتقال روغن و جرم‌گرفتگی خود پمپ روغن سبب عدم روغن‌کاری صحیح یاتاقان‌ها می شود  و یاتاقان‌ها در شرایط بسیار بدی قرار میگیرد.

2- بالا رفتن دمای موتور

یاتاقان زدن به دلایل مختلفی می‌تواند اتفاق بیفتد. یکی از این دلایل که در بالا ذکر کردیم، افزایش دمای بیش از اندازه آن‌ها است. این افزایش دما و داغ کار کردن موتور، می‌تواند به دلایل مختلف از جمله بی آب ماندن موتور رخ دهد.

3- وجود آلودگی در یاتاقان ها

ذرات خارجی که روی سطح یا تاقان قرار می گیرند موجب خستگی زودرس در یاتاقان می شوند. ذرات خارجی که دارای خاصیت سایندگی هستند خرابی یاتاقان را تسریع می بخشند وباعث خشن شدن سطوح و کند شدن یاتاقان می شوند. سایش زیاد موجب لقی بیش از اندازه در یاتاقان می شود.

آلودگی ها:

1. قطعات آلوده
2. گرد و خاک
3. درز گیری نا کافی
4. روانساز های آلوده
5. خرده فلز های قطعات دیگر که همراه روانساز ها به یاتاقان منتقل میشود.

وجود براده در کف کارتل روغن سبب تجمع پلیسه و رسوبات در توری فیلتر روغن میشود. سیستم CVVT و زنجیر تایم و سفت کن‌های هیدرولیکی آن نیز  جرم شدیدی میگیرد. با باز کردن پایین موتور متوجه می شوید که بابیت یاتاقان‌های متحرک سیلندرها نیز از بین رفته است. یاتاقان متحرک قطعه نیم دایره شکل است که بین شاتون و میل‌لنگ قرار دارد و بابیت به سطح داخلی یاتاقان که آبکاری شده است گفته می‌شود.

4- فرسودگی و طول عمر بالای قطعه

اما به جز آن فرسودگی و طول عمر بالای یاتاقان‌ها، نیز می‌تواند باعث عمل نکردن و یا شکستن آن‌ها شده و اتفاق ناگواری که نگران آن هستیم، رخ دهد.

5- عیب پمپ روغن

به علاوه، خراب شدن پمپ روغن نیز می‌تواند فرآیند روغن کاری را معیوب ساخته و ریسک خرابی یاتاقان‌ها را بالا ببرد. کثیف شدن فیلتر روغن نیز مانند خرابی پمپ، نتیجه مشابهی ایجاد خواهد کرد.

6- رانندگی ناصحیح

یکی از دلایل خراب و فرسوده شدن یاتاقان‌ها که اغلب از سوی رانندگان نادیده گرفته می‌شود، رانندگی نادرست است. رانندگی درست و صحیح به شکلی‌ست که دور موتور به محدوده قرمز نرسیده و حتی به آن نزدیک نشود. اما در صورتی که حین رانندگی، طوری به پدال گاز فشار بیاورید که موتور تحت فشار قرار گرفته و عقربه مربوط به دور موتور گاه و بیگاه به محدوده قرمز رنگ نزدیک شود، یاتاقان‌ها را در ریسک تخریب، فشار و فرسودگی قرار می‌دهید.

7- وجود خوردگی در یاتاقان ها

خوردگی در یاتاقان های غلتشی ممکن است به شکل های مختلف وبه دلایل گوناگون رخ دهد. خرابی  ناشی از خوردگی با سر و صدای یاتاقان هنگام کارکردن آشکار می شود. زنگ زدگی حاصل از خوردگی توسط اجزای یاتاقان ساییده می شوند و باعث سایش سطح یاتاقان می شود.

عوامل خوردگی:

1-آببندی نا کافی در برابر رطوبت و بخا ر آب

2- روانساز هایی که حاوی اسید می باشند

3-محیط نامناسب انبار نگهداری یاتاقان ها

سایش ساچمه ها با شیار یاتاقان با خراش هایی در سطح غلتک یاتاقان ظا هر می شود. این خراش ها در مقایسه با دندانه شدن اجزای یاتاقان در اثر نصب نا مناسب دارای لبه های برآمده نیستند، سایش میان ساچمه هاو شیار یاتاقان در اثر ارتعاشات در سطح هایی از یا تاقان که ساکن هستند باعث ساییدگی شدید می شوند.

چنین خرابی در ماشین هایی که در حال سکون در معرض ارتعاشات هستند به وجود خواهد آمد که راه بر طرف کردن آن ایجاد لبه های مناسب در یاتاقان و یا استفاده از ابزار مناسبی برای محافظت یا تاقان در هنگام دوران می باشد.

خوردگی که سطح یاتاقان را از میان می برد در سطوحی رخ می دهد که انطباق آن ها با سایر اجزاء به صورت آزاد می باشد. حرکت های ریزی که در چنین سطوحی رخ می دهد با عث سایش زیادی می شود که حرکت یا تا قان را کند کرده وبه سطح محور آسیب می رساند. را ه حل بر طرف کردن این مشکل استفاده از انطباق محکم میان این سطوح می باشد.

4- عبور جریان الکتریسیته

عبور مداوم جریان الکتریسیته از یاتاقان باعث ایجاد خراش های قهوه ای رنگ موازی با محور در تمام محیط غلتک و سایر اجزای غلتشی یاتاقان می شود.

8- روانکاری اشتباه

در ابتدای بحث گفتیم که روغن و روانسازی سطح دو فلز موجب راحتی و از بین رفتن اصطحکاک در حرکت دو فلز از روی یکدیگر می شود و عمر قطعات را افزایش می دهد ولی اگر این دوانسازی به صورت درست انجام نشود یعنی روغن به اندازه کافی وجود نداشته باشد و یا از محصولات نامرغوب و تقلبی استفاده شود موجب حرکت سایشی و لغزشی خواهد شد.

البته مواظب باشید که اگر هم روغن بیش از اندازه باشد روانسازی هم بیش از حد اندازه انجام می شود در نتیجه حرکت یاتاقان موجب تولید حرارت بسیار زیاد و صدمات جبران نا پذیر خواهد شد.

9-بد در جا زدن بلبرینگ

اگر یاتاقان را دیده باشید روی آن شیار هایی وجود دارد و همچنین رینگ داخلی غلتشی استوانه ای یاتاقان در رینگ بیرونی قرار میگیرد.اگر به هر دلیلی رینگ داخلی بد در رینگ بیرونی جا زده شود و یا با فشار زیادی این عمل انجام شود این شیار ها رنگ تیره ای پیدا می کند و یا اگر فشار اعمال شده بسیار زیاد باشد شیار های مشکوکی روی یاتاقان ایجاد می شود که با دیدن این شیار ها باید فورا اقدام به تعویضیاتاقان کنید.

عوامل خرابی یاتاقان ها چیست؟

عملکرد یاتاقان با وارد شدن شوک به آن دچار اختلال می شود. عمده ترین علت خرابی یاتاقان، نرسیدن روغن به آن است. در موارد زیر هم مشاهده می کنید که بیشترین دلایل خرابی این قطعه، مربوط به سیستم روغن و روان کاری آن است:

سرعت بالای خودرو:

تصور کنید خودرو از دور ۴ یکباره به دور ۵ و ۶ برسد، قطعاً یاتاقان ها دچار تشنج و کارکرد آن ها مختل می شود.

گرم شدن بیش از حد موتور:

داغ شدن موتور به هر دلیلی مثل کم شدن آب رادیاتور، منجر به یاتاقان زدن موتور می شود.

روغن موتور نامناسب:

در این مورد باید به دو مسئله توجه داشته باشید: اول استفاده از روغن بی کیفیت و دوم تأخیر در تعویض روغن است؛ یعنی استفاده از روغن استاندارد هم، زمان معینی دارد و باید به موقع تعویض شود. این دو عامل ممکن است باعث جرم گرفتن و رسوبی شدن قطعات، فیلتر روغن و مجاری انتقال روغن شود.

خرابی پمپ روغن:

روغن موتور نامناسب و تجمع رسوبات در قسمت های مختلف آن باعث خرابی پمپ روغن می شود. خرابی پمپ روغن یا هر یک از قسمت های آن از روغن کاری مناسب جلوگیری می کند. همان طور که پیش از این گفته شد، وجود روغن باعث روان کاری قطعات و کاهش اصطکاک می شود.

از بین رفتن بابیت:

بابیت، به سطح داخلی یاتاقان گفته می شود.

آیا یاتاقان موتور قابل تعمیر است؟

اگر خودرو یاتاقان یا شاتون بزند که باید میل لنگ هم به تراشکاری رفته و بر اساس مقدار خرابی که در آن ایجاد شده بر اساس اندازه های استاندارد میل لنگ و یاتاقان تراش داده شود گاهی هم اصلا میل لنگ قابل تعمیر نیست چون یا قبلا تراش رفته و به اصطلاح اندازه اش 60 است و یا آنقدر صدمه دیده که قابل تعمیر نیست.

هزینه یاتاقان زدن ماشین

به انوان مثال هزینه یاتاقان زدن سمند و یا هزینه یاتاقان زدن پژو پارس بیشتر از پراید است و احتمال یاتاقان زدن این خودروها نیز بیشتر است زیرا قدرت موتور این ماشین‌ها بالا تر از پراید بوده ولی کیفیت ساخت برخی قطعات موتور پایین است و این باعث می‌شود که در دور موتورهای بالا احتمال خرابی یاتاقان بیشتر شود.

هزینه یاتاقان زدن هر خودرو بسیار متفاوت است و بستگی به قطعات مورد نیاز برای خودرو شما دارد. قیمت یاتاقان پراید از 70 هزار تومان تا 150 هزار تومان در بازار می‌باشد که به دلیل نوسان قیمت‌های بالا احتمال تغییر این قیمت وجود دارد.

زمان تعویض یاتاقان خودرو

در صورت وجود هر گونه خراشیدگی و یا سائیدگی بابیت یاتاقان ها، لازم است که یاتاقان تعویض شود. وقتی بعد از گذشت 10 سال یا پیمودن مسافتی بالای 100 هزار کیلومتر موتور را برای تعمیر اساسی باز می کنید  بهر حال بهتر است یاتاقانها تعویض شوند.

 زمانی که به هر علت از جمله کبود آب، روغن و یا بالارفتن بیش از حد مجاز دور موتور دمای موتور نیز از مقدار مجاز بالاتر رود، به اجزا مختلف آن بخصوص قسمت‌های متحرک آسیب زیادی وارد می‌گردد که این حالت را گیرپاژ یا سوختن موتور می‌گویند و در مورد یاتاقان‌ها هم وقتی در اثر سوختن دیگر قادر به کاستن از اصطکاک بین شاتون و میل لنگ نباشند گفته می‌شود. بطور کلی “یاتاقان زدن” تقریبا معادل عامیانه سوختن موتور در بین تعمیرکاران است.

جلوگیری از یاتاقان زدن ماشین

برای جلوگیری از یاتاقان زدن خودروی خود، باید سرویس‌های روغن را به موقع انجام داده و چک آپ ماشین را درست سر زمان‌های مقرر پیگیری کنید. هر گونه نشتی یا عیب در رادیاتور، پمپ روغن و سیستم روغن رسانی و … خودروی شما را به چنین مشکلی نزدیک خواهد کرد.