عوامل و نشانه های خرابی صفحه کلاچ خودرو

همه ی خودرو هایی که گیربکس آنها دستی است دارای قطعه ای هستند به نام صفحه کلاچ هستند که این امکان را به راننده می دهد تا خودرو را به حرکت در آورد و عمل تعویض دنده را انجام دهد. صفحه کلاچ بعد از مدتی ساییده می شود و باید تعویض شود. زمان تعویض صفحه کلاچ خودرو بستگی به نوع رانندگی دارد و معمولا هر ۶۰ هزار کیلومتر باید عوض شود.

نقش کلاچ در خودرو چیست؟ کلاچ در خودرو حرکت چرخشی را از یک شفت به شفت دیگر منتقل می کند و قطعه ای است که سیستم انتقال نیرو را قطع یا وصل می کند. جهت آشنایی بیشتر با سیستم کلاچ خودرو این مقاله را مطالعه نمایید.

عملکرد و نقش کلاچ خودرو چیست؟

 صفحه کلاچ چیست؟

با وجود آنکه امروزه بخش قابل توجهی از خودروها مجهز به گیربکس اتوماتیک شده اند اما در مقابل هنوز تعداد زیادی از خودروها نیز از گیربکس دستی استفاده می کنند. در چنین خودروهایی عملکرد صحیح مجموعه کلاچ به نوع استفاده راننده بستگی دارد. در واقع صفحه کلاچ یک خودرو گیربکس دستی اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد می تواند عمر طولانی تری نسبت به مدل های اتوماتیک داشته باشد. این موضوع سبب شد تا در این مطلب به دلایل و علائم خرابی صفحه کلاچ بپردازیم.

در این مقاله ابتدا به بررسی مشکلاتی که ممکن است برای صفحه کلاچ خودرو پیش آید می پردازیم. و سپس نشانه ها و دلایلی که باعث ایجاد چنین مشکلاتی (خرابی صفحه کلاچ) می شوند را تشریح می کنیم.

علائم خراب شدن صفحه کلاچ

همانطور که اشاره شد بدون باز کردن گیربکس امکان بازدید دیسک و صفحه امکان ندارد از همین رو برای اطلاع از تمام شدن عمر این دو قطعه حیاتی باید به نشانه های خرابی آن توجه کرد. همچنین یک سری تست های آسان نیز می تواند شما را از وضعیت دیسک و صفحه مطلع سازد.

1- تمام شدن دیسک کلاچ

دور از دیدرس بودن مجموعه کلاچ موجب می‌شود که به‌سادگی متوجه تمام‌شدن آن نشده و به‌ موقع برای تعویض آن اقدام نکنید. جنس دیسک کلاچ‌های معمولی شبیه به لنت ترمز است. با تمام‌ شدن لنت کلاچ که وظیفه ایجاد اصطکاک با صفحه را برعهده دارد، انتقال نیرو ضعیف شده و دیسک بر صفحه ساییده می‌شود. تنبل‌شدن خودرو، افت شدید توان شتاب‌گیری، ضعف در کشش در سربالایی‌ها و ایجاد سر و صدا از مهم‌ترین علائم تمام‌شدن دیسک کلاچ است.

از آنجایی که تعویض دیسک مستلزم باز‌ کردن کامل جعبه دنده است، زمانی که به هردلیلی مجموعه جعبه دنده را باز می‌کنند، به منظور کاهش هزینه‌های بعدی دیسک را نیز با نمونه‌‌های کاملا نو تعویض می‌کنند. ادامه حرکت با دیسک تمام‌ شده موجب خط افتادن و آسیب دیدن صفحه نیز می‌شود که وابسته به میزان و شدت آسیب‌دیدگی مالک را مجبور به تعویض آن نیز می‌کند.

از آن گذشته تمام‌ شدن دیسک موجب جا‌رفتن بد دنده‌ها می‌شود که با صدای قیژ قیژ کلاچ همراه است. بی‌توجهی نسبت به این موضوع می‌تواند خوردگی و یا به اصطلاح کچل‌شدن برنجی‌های جعبه دنده را به همراه داشته باشد که تعمیر مجدد آن هزینه‌بردار است.

2- داغ شدن دیسک و صفحه

عملکرد کلاچ خودرو‌ها از نوع اصطکاکی است. اصطکاک نیز با خود حرارت بسیار زیاد به همراه دارد. با افزایش شدید اصطکاک میان دیسک و صفحه در دراز‌ مدت نه‌تنها میزان مصرف صفحه کلاچ افزایش چشمگیری پیدا می‌کند بلکه داغ‌شدن دیسک و صفحه موجب کاهش شدید اما موقت اصطکاک میان دیسک و صفحه شده و انتقال نیرو را با مشکل مواجه می‌سازد؛ حتی تا جایی که خودرو دیگر کشش کافی برای عبور از یک شیب با زاویه زیاد را ندارد.

این معضل خود را در نیم‌کلاچ کردن‌های طولانی و پیاپی در ترافیک‌های سنگین و در سربالایی‌ها به وضوح نشان می‌دهد و تنها راه حل آن پارک کردن و عدم استفاده از خودرو برای دقایقی است تا دیسک و صفحه رفته رفته خنک شده و حرارت خود را به محیط پس دهند. در ابرخودروهای قدرتمندی چون فراری، کوروت، لامبورگینی و … این مشکل با استفاده از صفحه کلاچ‌های دوبل و یا صفحه کلاچ جنس سرامیک و فیبر کربن برطرف شده است چرا که هرچه داغ‌تر شوند اصطکاک بیشتری از خود به نمایش می‌گذارند.

نصب باتری ماشین در محل از خدمات رایگان کیان باتری برای شهروندان تهرانی است برای اطلاعات بیشتر با شماره 02188882222 تماس بگیرید!

3- تاب برداشتن صفحه کلاچ

سرد شدن ناگهانی صفحه کلاچی که داغ بوده است، موجب ترک و یا تاب برداشتن صفحه می‌شود. این مشکل در خودروهای شاسی بلندی که مناسب آفرود هستند، بسیار رایج است چراکه ممکن است پس از عبور از یک سربالایی تند و پرفشار خودرو بلافاصله وارد گودال آب شود. نفوذ ناگهانی آب (هر چند اندک) به گلدانی و پاشیدن آن بر صفحه موجب خنک شدن ناهمگون و ناگهانی آن و در نتیجه آن ترک و تاب برداشتن صفحه می‌شود.

اگرچه این تاب و ترک به سادگی با چشم قابل تشخیص نیست‌ اما به دلیل برهم خوردن موازات دیسک با صفحه به دلیل تاب برداشتن و یا از دست رفتن سطح صاف و همگون صفحه به دلیل ترک برداشتن صفحه‌ هنگام نیم‌کلاچ کردن موجب پریدن و یا سرخوردن دیسک از روی صفحه می‌شود که ضربه‌های شدیدی بر مجموعه کلاچ و در نهایت کل اتاق خودرو وارد می‌کند و خودرو به اصطلاح جفتک می‌اندازد. این مشکل با رها شدن کامل پدال کلاچ و تماس کامل دیسک و صفحه موقتا برطرف می‌ شود.

4- برهم‌ خوردن تنظیم کلاچ

سیستم عملکرد دوشاخه کلاچ که مسئول متصل و جدا کردن دیسک به و از صفحه است، در کل ۳ نوع مختلف دارد؛ ۲ نمونه رایج و قدیمی آن عملکرد سیمی و اهرمی (Linkage – لینکِج) است و نمونه امروزی‌تر آن عملکرد هیدرولیکی است. در عملکرد نوع اهرمی تعدادی بازوی فلزی نیروی وارد بر پدال را به دوشاخه کلاچ منتقل کرده و عمل کلاچ‌گیری انجام می‌شود.

در عملکرد نوع سیمی که استفاده از آن در موتورسیکلت‌ها بسیار رایج است، این کار با کشش یک رشته سیم فولادی درست شبیه به سیم پدال گاز انجام می‌شود. از معایب این دو سیستم عملکرد کلاچ می‌‌توان به برهم خوردن تنظیم طول میله‌ها در نوع اهرم‌بندی ‌هنگام عبور از مسیرهای ناهموار (مخصوصا در خودروهای شاسی بلند) و پاره‌شدن سیم در نوع سیمی در دراز‌مدت اشاره کرد که در هر دو حالت قفل‌شدن کلاچ و خاموش‌شدن خودرو را به همراه دارد.

در این میان عملکرد نوع هیدرولیکی که درست شبیه به سیستم ترمز دارای ۲ سیلندر روغنی یکی در زیر پا و دیگری در تماس با دوشاخه کلاچ است. اگرچه این نوع نیز مشکلات منحصر به خود را دارد اما به عنوان برترین نوع عملکرد کلاچ به شمار می‌آید چراکه نه‌تنها به دلیل هیدرولیک بودن با کمترین فشار عمل می‌کند بلکه در زمان پیچ و تاب خوردن شاسی خودرو در عبور از مسیرهای ناهموار دچار برهم‌خوردن تنظیم و قفل‌ شدن کلاچ نمی‌شود.

5- آلودگی کلاچ

این موضوع زیاد رواج ندارد، اما آن چنان هم کمیاب نیست. چنین اتفاقی زمانی رخ می‌دهد که نوعی سیال (اغلب روغن) روی دیسک صفحه‌ی کلاچ بریزد. عایق بندی نامناسب و نشتی اغلب دلیل اصلی این اتفاق عنوان می‌شود. ولی بسیاری از سیال‌ها می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند، مانند روغن هیدرولیک که سیلندرهای کلاچ را تقویت می‌کند. گریس نیز در صورت نصب نادرست صفحه کلاچ می تواند باعث آلودگی آن شود.

6- سوختن کلاچ خودرو

این اتفاق اغلب زمانی می‌افتد که با خودرو بارهای سنگینی را کشیده یا لاستیک‌های خودرو را در حالت درجا به حرکت وادارید (تیک آف کردن). همان اندازه که ما علاقه به چرخاندن ماهرانه و زیبای تایرها به صورت درجا داریم؛ این امر باعث حداکثر شدن آسیب‌های وارده به کلاچ می‌شود. از آنجایی که این کار موجب به آسیب رسیدن به کلاچ می‌شود اصلا تیک‌آف کردن را پیشنهاد نمی‌کنیم. به هنگام کشیدن اجسام توسط خودرو نیز تعویض دنده مناسب و با دقت امری حیاتی است. تعویض دنده را به آرامی و نرم انجام دهید تا فرسودگی کلاچ به حداقل برسد.

7- سوختن صفحه کلاچ

هرچند سوختن صفحه کلاچ اتفاق نادری است که برای کمتر خودرویی ممکن است اتفاق بیافتد اما دلایل مشهود و آشنایی دارد. وزن بالای سرنشینان خودرو یا حمل بارهای سنگین با آن از جمله دلایل سوختن صفحه کلاچ است. باید دقت کنید که در هنگام حمل اجسام سنگین با خودرو سواری خود به آرامی دنده را تعویض کنید.

همچنین تیک آف زدن یا حرکت لاستیک های خودرو در حالت درجا نیز اگرچه هیجان زیادی به شما القا می کند اما می تواند صفحه کلاچ را تحت فشار زیادی قرار دهد. این عمل هر قدر هم ماهرانه انجام شود از فشاری که به صفحه کلاچ وارد می سازد نمی کاهد.

8- افزایش دور موتور در هنگام حرکت و افزایش نیافتن سرعت

اولین نشانه تمام شدن دیسک و صفحه در شتاب اولیه و شتاب های ناگهانی نمود خواهد داشت چرا که وقتی عمر این قطعات روبه پایان باشد نمی توانند به خوبی تمامی قدرت را به گیربکس انتقال دهند از همین رو بخشی از قدرت موتور بصورت هرزگردی بین چرخ فلایویل و دیسک و صفحه به هدر می رود. این شرایط بیشتر زمانی نمود دارد که راننده بصورت ناگهانی پدال گاز را می فشارد.

در این حالت قدرت موتور به طور ناگهان افزایش می یابد اما بدلیل عدم درگیری کامل ،همگام با فشار پدال گاز خودرو شتاب نمی گیرد. پس  اگر زمانی که در حال حرکت هستید و متناسب با فشردن پدال گاز ،خودرو کشش نداشته باشد باید به تمام شدن دیسک و صفحه شک نمایید.

اگر خودروی شما شتاب خوبی ندارد ولی گاز زیادی می خورد، امکان دارد صفحه کلاچ شما تمام شده باشد و همچنین اگر برای حرکت خودرو از حالت سکون نیاز به گاز دادن زیادی دارید احتمالا صفحه کلاچ آسیب دیده است.

9- سفت و خشک شدن پدال کلاچ و از دست دادن حالت ارتجاعی و فنری خود

علت سفت شدن پدال کلاچ، هم به تمام شدن صفحه کلاچ و هم به از رگلاژ درآمدن آن مرتبط است. در نتیجه باید قبل از تعویض، صفحه کلاچ را رگلاژ کنید.

10- پله پله شدن کلاچ به دلیل خشکی و خرابی سیم کلاچ

11- عقب پرت شدن سریع پا هنگام رها کردن کلاچ

12- صدا دادن دنده ها هنگام جا زدن

همچنین وقتی که  صفحه و کلاچ به طور کامل روبه اتمام باشد دنده های خودرو علی الخصوص دنده 1 و دنده عقب به خوبی جا نمی رود. در این حالت دیگر نباید زیاد با خودرو رانندگی کرد چرا که قطعا دیسک و صفحه آخرین روزهای خود را سپری می کنند و ممکن است در بین راه شما را یاری نکند.

13- لرزش خودرو بعد از رها کردن کلاچ

یکی از نشانه های زمان تعویض دیسک و صفحه زمانی است که راننده خودرو دنده را در یک گذاشته و زمانی که کلاچ را رها می کند موتور و اتاق خودرو به لرزه می افتد و البته این لرزش کاملا متفاوت است. این یک نشانه واضح و کامل برای تعویض دیسک خودرو است.

14- هنگام شتاب گرفتن پدال کلاچ به صدا در می آید

هنگامی که پدال کلاچ می لرزد، به این معنی است که دیسک کلاچ به طور متناوب چسبندگی خود را بر روی چرخ فلایویل از دست می دهد.

دلایل احتمالی ارتعاش یا ایجاد صدا شامل موارد زیر است:

• پوشش دیسک کلاچ (مواد اصطکاکی) فرسوده شده است
• پوشش دیسک کلاچ سوخته یا آلوده به روغن است
• دیسک کلاچ لعاب دار شده است
• هاب دیسک کلاچ یا پیچ ها فرسوده شده است
• صفحه فشار یا چرخ فلایویل تاب خورده است
• فنر دیافراگمی صفحه فشار ضعیف شده یا احتمالا شکسته است
• صفحه با نقاط داغ تحت فشار قرار گرفته است
• یاتاقان فرسوده یا آسیب دیده است
• چرخ فلایویل فرسوده شده است

15- پدال کلاچ به زمین چسبیده است

پدال کلاچ که روی کف می ماند به این معنی است که در اتصال یاتاقان یا رها کردن آن مشکل دارید. در این مورد، بررسی کنید که فنرهای اتصال بیش از حد کشیده نشده باشند – اگر چنین بود ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشند. همچنین بهتر است یاتاقان رهاکننده کلاچ release bearing را بررسی کنید و ببینید آیا استپ پدال Stop Pedal در جای خود قرار دارد یا خیر.

16- گیربکس در دنده قرار نمی گیرد

ممکن است مشکلات کلاچ باعث شود شما نتوانید ماشین را در دنده عقب یا دنده 3 قرار دهید. اگر دنده گیر کرده باشد ممکن است نشان دهنده مشکلات مربوط به تنظیم اتصال، نقص اتصال یا صفحه کلاچ تاب برداشته یا آسیب دیده باشد. در یک سیستم هیدرولیک، عدم وارد شدن به دنده ممکن است نشان دهنده مشکل در سیلندر اصلی یا slave یا هر دو باشد. معمولاً این حالت با تغییر در احساس پدال کلاچ همراه است: اسفنجی بودن، شل بودن یا عدم چسبندگی در یک سیستم مکانیکی، ممکن است نشان دهنده این باشد که دیسک کلاچ یا صفحه فشار، اهرم، یاتاقان رهاکننده، مجموعه اهرم دنده یا کابل کنترل مشکل داشته باشند.

17- پدال کلاچ هنگام درگیر شدن و جدا شدن صدا ایجاد می کند

اگر هنگام خاموش بودن موتور و هنگام فشردن پدال کلاچ یا رها کردن آن، یا هر دو صدایی شنیده می شود، احتمالاً مشکل از مکانیسم آزاد کردن کلاچ یا “چنگال کلاچ” است. چنگال کلاچ یک وسیله آزاد کننده هیدرولیک یا مکانیکی است که به درگیر شدن و جدا کردن کلاچ کمک می کند. هنگامی که روان کننده خشک می شود و مکانیزم فرسوده می شود، صداهایی را می شنوید. کابل، میله یا اتصال نیز ممکن است خراشیده شود و باعث صدای جیر جیر یا بهم خوردن شود.

18- پدال کلاچ ضربان دارد

هنگامی که قطعات در حال چرخش در داخل گیربکس می لرزند، ممکن است احساس کنید که پدال کلاچ ضربان دارد. در این گونه موارد، ممکن است مشکل از چرخ فلایویل ها باشد که تاب دار شده اند، یا اینکه اهرم آزادسازی نیاز به تنظیم داشته باشد. اگر این تپش یا لرزش پس از سرویس گیربکس شروع شد، ممکن است محفظه گیربکس به درستی با موتور هماهنگ نشده باشد.

19- پدال کلاچ شل یا اسفنجی است

اگر پدال کلاچ شل به نظر می رسد، یاتاقان رهاکننده release bearing یا دوشاخه کلاچ clutch fork را بمنظور وجود آسیب دیدگی بررسی کنید. غالباً در واحدهای مکانیکی شکستگی فنر دیافراگمی صفحه فشار pressure-plate diaphragm spring دیده می شود.

اگر مکانیزم آزادسازی کلاچ هیدرولیک hydraulic clutch release mechanism دارید، موارد زیر را بررسی کنید:

• وجود هوا در سیستم هیدرولیکی
• کمبود مایع در مخزن
• نشتی شلنگ یا لوله
• نشتی اتصال
• سیلندر اصلی، خطای آب بندی سوپاپ مرکزی
• سیلندر اصلی، نشت آب بندی اولیه پیستون

20- پدال کلاچ به سختی درگیر می شود

هر کلاچ به مقداری نیروی ورودی نیاز دارد تا کاملاً فشرده و درگیر شود. اگر دیدید به مقدار فشار زیادی نیاز دارید تا کلاچ را درگیر کنید، در این صورت با مکانیسم آزادسازی مشکل دارید. در کاربردهای مکانیکی، این اتصال پدال، کابل، شفت متقاطع یا توپ محوری چسبنده یا اتصال دهنده است. برای سیستم های هیدرولیک، این یک انسداد یا آب بندی فرسوده در سیستم هیدرولیک شما خواهد بود. در سیستم‌های مکانیکی کابل، اتصال، دوشاخ کلاچ، صفحه فشار و یاتاقان‌های throw-out bearing را بررسی کنید و ببینید آیا همه چیز به درستی روغن کاری شده یا اینکه فرسوده شده است.

21- گیربکس صدای سنگ زنی، چرخیدن یا صدای جیر جیر را در حالت خنثی ایجاد می کند.

اگر وقتی گیربکس در حالت خنثی است، ماشین شما صدای خراش، چرخش یا صدای جیر جیر می دهد، اما وقتی پدال کلاچ را فشار می دهید صدا از بین می رود، ممکن است این صدا بخاطر یاتاقان فرسوده شفت ورودی باشد.

22- هنگام تعویض دنده ها سنگ زنی رخ می دهد

اگر هنگام تعویض دنده صدای ساییدن می شنوید، به این معنی است که دیسک کلاچ درگیر باقی می ماند و شفت ورودی گیربکس هم حتی زمانی که پدال کلاچ را بطور کامل فشار می دهید به چرخش خود ادامه می دهد. از آنجایی که شفت ورودی هنوز در حال چرخش است، تلاش برای تعویض دنده ها در زمان دنده عقب یا غیر از آن باعث می شود گیربکس ساییده شود.

این سنگ زنی ممکن است به مشکلاتی مربوط به صفحه فشار، throw-out bearing یا مکانیسم رهاسازی مرتبط باشد. در یک سیستم آزادسازی مکانیکی، کابل ممکن است شکسته، یخ زده یا بیش از حد کشیده شده باشد یا نیاز به تنظیم داشته باشد. در یک سیستم هیدرولیک، سنگ زنی ممکن است به دلیل وجود مشکلاتی در سیلندر اصلی کلاچ باشد که می تواند شامل کمبود مایع یا هوا در سیستم باشد یا اینکه مکانیزم سیلندر داخلی نیاز به تعویض داشته باشد. بهتر است مجموعه پدال کلاچ را بررسی کنید. پدال ممکن است حرکت آزاد زیادی داشته باشد و بنابراین نیاز به تنظیم داشته باشد.

عوامل ایجاد خرابی در صفحه کلاچ

باید توجه داشته باشید که عمر عادی دیسک و صفحه حدود 50 الی 60 هزار کیلومتر ارزیابی شده است. البته میزان عمر دیسک و صفحه کاملا با نحوه رانندگی رابطه مستقیم دارد .برای مثال خودرویی که بیشتر درون شهر مورد استفاده قرار می گیرد نیاز بیشتر به استفاده از کلاچ است اما در خودریی که بیشتر در جاده های خارج از شهری رانده می شود کمتر از کلاچ استفاده می گردد و در نتیجه شاید عمر دیسک و صفحه 80 هزار کیلومتر هم برسد.

در خودروهایی که عملکرد تعویض دنده آنها بصورت دستی و کلاچ آنها بصورت مکانیکی است، در واقع به طور میانگین در هر ۱۰۰ کیلومتر رانندگی در مسیرهای شهری پر ترافیک، بیش از ۷۰۰ بار عمل تعویض دنده از طریق گرفتن کلاچ صورت می‌گیرد، پس می توان چنین نتیجه گرفت که مجموعه کلاچ باید از مقاومت بسیار بالایی در برابر گرما و فرسایش حاصل از اصطحکاک و تنش را داشته باشد.

نکته: صفحه کلاچ همانند بقیه قطعات خودرو یک قطعه مصرفی است که دیر یا زود تمام می شود اما پاره از موارد می تواند عمر آن را کمتر کند. از جمله این عوامل به شرح ذیل است: همچنین باید توجه داشت که برخی از عادت های غلط  در رانندگی باعث اتمام زودرس دیسک و صفحه است از همین رو باید از موارد ذیل تا حد توان بر هذر باشید.

مواردی که باعث کاهش عمر کلاچ ماشین و خرابی صفحه کلاچ می شوند.

1- با شتاب زیاد رانندگی نمودن

برای افزایش طول عمر صفحه کلاچ، یکی از اصلی ترین فعالیت‌هایی که باید در نظر گرفته شود رانندگی ایمن و بدون شتاب است زیرا شتاب زیاد باعث استهلاک صفحه کلاچ می‌شود.

2- به موتور در سر بالایی فشار وارد کردن

تمام جاده‌های جهان دارای سر بالایی‌ها و سرازیری‌هایی هستند و مهم‌ترین کاری که در این پستی و بلندی‌ها باید انجام شود حرکت با دنده مناسب و فشار نیاوردن بر روی موتور وسیله نقلیه است. با حرکت با دنده مناسب و تعویض با دقت در سر بالایی‌ها و فشار نیاوردن بر روی موتور می‌توانید عمر صفحه کلاچ خود را افزایش دهید.

3-متوقف کردن خودرو در سربالایی به وسیله کلاچ

عقب حرکت کردن خودرو در سربالایی به نوعی خطرناک و همچنین ترسناک است. شما ممکن است در این مورد با فشاری اندک روی پدال عمل ترمز کردن را کامل انجام ندهید. این عمل در واقع بدون فشردن پدال ترمز اتفاق می‌افتد که متاسفانه باعث رسیدن آسیب‌های شدید به کلاچ می‌شود.

4- زیاد بودن تعداد سرنشینان خودرو

هر خودرو توان حمل تعداد مشخصی مسافر و ظرفیت بار معینی دارد که در صورت عدم رعایت آن بر روی تمام قطعات خودرو فشاری مضاعف ایجاد می‌شود و باعث استهلاک بیشتر وسیله نقلیه شده و ممکن است خودرو را زودتر با مشکل مواجه کند و این اتفاق روی صفحه کلاچ نیز تاثیر مخربی دارد و با رعایت استاندارد ظرفیت خودرو، می‌توانید از کاهش طول عمر صفحه کلاچ خود جلوگیری کنید.

5- تعویض نادرست دنده

تعویض دنده بدون کلاچ یا کامل نکردن تعویض دنده پیش از برداشتن پا از روی کلاچ نیز یکی دیگر از دلایل خرابی صفحه کلاچ خودروی شماست. این کار باعث گرفتگی و کج شدن دیسک و صفحه و ایجاد گرما و فرسودگی قطعات صفحه کلاچ می شود. توصیه می کنیم تا هنگامی که دنده به طور کامل جا نرفته است پای خود را از روی پدال کلاچ برندارید.

افزون بر موارد فوق، درگیر بودن کلاچ در هنگام رانندگی نیز موجب کاهش عمر مفید صفحه کلاچ خواهد شد. در واقع بسیاری از رانندگان مبتدی عادت دارند در حین حرکت حتی در سرعت های بالا نیز پای خود را روی پدال کلاچ فشار دهند تا در مواقع ضروری بتوانند زودتر آن را بفشارند. در حقیقت این کار به نوعی به آنها اطمینان و احساس تسلط بیشتری به خودرو می دهد. اگرچه این فشار اگرچه اندک است اما به مرور زمان عمر صفحه کلاچ را کاهش می دهد.

6-استفاده زیاد از کلاچ در رانندگی

بعد از تعویض دنده سعی کنید به سرعت پای خود را از روی کلاچ بردارید زیرا در صورت تماس بسیار ناچیز پای شما با کلاچ خودرو صفحه کلاچ وسیله نقلیه شما درگیر می‌شود و باعث کاهش طول عمر آن می‌شود. با برداشتن پای خود از روی کلاچ می‌توانید سبب افزایش طول عمر صفحه کلاچ شوید.

این اشتباه از جمله اشتباهاتی است که مردم اغلب ندانسته و غیر عمد آن را انجام می‌دهند؛ حتی در بین راننده‌های با تجربه نیز امری رایج است که اغلب در ترافیک‌ها رخ می‌دهد. چیزی که باید بدانید این است که وقتی پدال کلاچ کاملا بالا نیامده به معنی استفاده از کلاچ است و باعث استهلاک آن می‌شود. بنابراین بعد از تعویض دنده پای خود را کاملا از روی کلاچ بردارید. هر چه زمان تعویض دنده و فشردن و رها کردن پدال کلاچ کمتر باشد، عمر کلاچ شما بیشتر خواهد بود.

رانندگان مبتدی در ابتدای رانندگی خود معمولا بیش از حد پای خود را بر روی کلاچ نگه می دارند و حتی زمانی که در حال گاز دادن هستند پای خود را به آهستگی بر روی آن قرار می دهند که در صورت نیاز از آن استفاده کنند. این کار در طولانی مدت منجر به خرابی صفحه کلاچ شما می گردد. دقت کنید که در حین رانندگی هرگز پای خود را بر روی کلاچ نگذارید و فقط زمانی که نیاز به تعویض دنده دارید از آن استفاده نمایید.

7- اضافه کردن قدرت به محفظه موتور خودرو

از آن جایی که این موضوع از عوارض ارتقا خودرو است، نمی‌توان آن را مشکل نامید. اگر شما گشتاور ایجاد شده از موتور ماشین را افزایش دهید، در واقع نرخ فرسودگی کلاچ خود را نیز تغییر داده‌اید. کلاچ‌ها برای بازه‌ خاصی از گشتاور موتور خودرو ساخته شده‌اند. وقتی شما آن بازه را تغییر می‌دهید اغلب شاهد خرابی و فرسودگی‌های دور از انتظار کلاچ خواهید بود

صاحبان کامیون‌های دیزلی اکثرا با این مشکل روبه‌رو می‌شوند. دلیل این امر را می‌توان این گونه بیان کرد که خیلی از آنها برای کشش و قدرت بیشتر و همچنین مصرف سوخت بهتر خودرو خود را تقویت می‌کنند. اگر شما نیز با این مشکل مواجه شده‌اید روی خودور تقویت شده خود از کیت کلاچ تقویت شده استفاده کنید. از سایر دلایلی که می‌توانند باعث افزایش خرابی کلاچ شوند می‌توان به افزایش سایز تایرها، تغییر در نسبت چرخ دنده‌ها، یا افزایش وزن خودرو و همچنین کشیدن بار بدون تقویت کلاچی که بتواند ظرفیت گشتاور را کنترل کند، اشاره کرد.

حال از کجا بفهمیم صفحه کلاچ خودرو دچار مشکل شده است و ضعیف عمل می کند؟ با دقت کردن به این نکاتی که در ادامه خواهم گفت می توانید از ضعیف شدن صفحه کلاچ خود با خبر شوید:

علائم تمام شدن دیسک و صفحه

ویدئوی زیر نشانه های خراب شدن صفحه کلاچ ماشین را نمایش داده است.

اما چگونه می‌توان تشخیص داد که دیسک و صفحه خودرو شما نیاز به تعویض دارد؟

برای تست خرابی صفحه کلاچ چندین راه وجود دارد:

1. هنگامی که خودرو در حال سکون است، آن را در دنده دو قرار دهیم و سپس شروع کنیم به گاز دادن، اگر خودرو شما خاموش نشود و به راه رفتن ادامه دهد، دیسک و صفحه شما باید تعویض شود و اگر خودرو خاموش شد یعنی در حال حاضر نیاز به تعویض ندارد. البته این روش خیلی دقیق نیست.
2. یکی دیگر از نشانه‌های نیاز به تعویض صفحه کلاچ، ضعف خودرو در سر بالایی‌ها است. اگر در سر بالایی‌ها خودرو شما کاهش نیروی شدید داشته باشد یعنی صفحه کلاچ شما تمام شده است.
3. یهترین راه برای تشخیص تمام شدن دیسک و صفحه این است که در حال حرکت با سرعت ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر خودرو را در دنده ۴ قرار دهید و پا را تا انتها بر روی پدال گاز فشاز دهید. اگر موتور خودرو شما به صدا افتاد و زوری برای شتاب گرفتن نداشت یعنی دیسک و صفحه شما سالم است، اما اگر به طور ناگهانی شتاب گرفت و کمی پرش داشت، این یعنی دیسک و صفحه با هم درگیر نیست و نیاز به تعویض دارد.
4. راه دیگر تشخیص این است که دنده ۱ و عقب خودرو شما به سختی جا می‌رود. اما اگر این امر برای تمامی دنده‌ها باشد، احتمال تمام شدن روغن گیربکس وجود دارد.
5.  یکی دیگر از راههای تشخیص این امر زمانی است که خودرو در حالت سکون قرار دارد و راننده اهرم گیربکس را در دنده 1 قرار می دهد. در این وضعیت اگر زمانی که پدال کلاچ را رها کردید و بدنه خودرو به لرزش در آمد نشانه هایی از تمام شدن دیسک و صفحه خواهد بود چرا که قدرت موتور به طور تمام و کمال به چرخها منتقل نمی گردد و چرخ های توان کافی برای غلبه بر وزن خودرو را نخواهند داشت توجه داشته باشید لرزش ها کم کاملا عادی است اما اگر لرزش موتور بیش از حد انتظار بود دلیلی بر این امر است.

راه حل افزایش عمر صفحه کلاچ

از حرکت به عقب خودرو در سربالایی‌ها توسط ترمز دستی جلوگیری کنید. این کار کاملا مانع از حرکت نمی‌شود اما برای جلوگیری از رها شدن خودرو و حرکت آن به عقب کافی است. اگر واقعا در رانندگی حرفه‌ای هستید، می‌توانید با پاشنه پای راست خود ترمز پدالی را نیز فشار بدهید و در حالی که می‌خواهید روی پدال گاز فشار بدهید پای خود را بردارید.

اما این کار یک امر پیچیده و حرفه‌ای است و برای انجام آن نیازمند تمرین هستید. تا زمانی که برای این مورد آماده می‌شوید، می‌توانید از ترمز دستی استفاده کنید. به هنگام حرکت ترمزدستی را آزاد کرده و همزمان کلاچ را رها کنید. در همین حین گاز بدهید تا به جلو حرکت کنید. نکته مهم این است که هیچ گاه از کلاچ برای نگه داشتن خودرو در سربالایی استفاده نکنید. این کار باعث سوختن کلاچ می‌شود.