اسم انگلیسی دلکو Distributor هست که به معنی توزیع و تقسیم کننده می باشد. دلکو قطعه ای است در موتورهای درون‌سوز که جریان ولتاژ بالا را که از کوئل به دلکو می آید را بین شمع خودرو توزیع و هدایت می کند. جریان ولتاژ به ورودی وسط دلکو وارد می شود و خروجی های جریان نیز به تعداد شمع خودرو در اطراف دلکو قابل مشاهده است که به وسیله سیم از دلکو به شمع خودرو هدایت می شود.
علت اینکه ایرانی ها این قطعه را دلکو می نامند به این علت است که اولین بار این قطعه را شرکت Dayton Engineering Laboratories Co (به اختصار DELCO)طراحی
و ساخته است.
در موتورهای چهارسیلندر به ازای هر دو دور میل‌لنگ، میل سوپاپ و دلکو یک دور می‌گردند. امروزه در اکثر موتورهای چهارزمانه انژکتوری قطعه دلکو حذف گردیده و بجای آن حسگر میل‌لنگ و میل سوپاپ اطلاعات مربوط به مکان دقیق پیستون‌ها را به قطعه‌ای بنام ای‌سی‌یو (ECU) می‌دهند.
شکل زیر دیاگرام کلی دلکو را نشان می دهد.
دلکو (Distributor) در سیستم احتراق خودرو چه نقشی ایفا می‌کند و چگونه توزیع صحیح جرقه در سیلندرها می‌تواند بر روی عملکرد موتور، بهینه‌سازی مصرف سوخت و جلوگیری از خراب شدن قطعات موتوری تأثیر بگذارد؟ همچنین، چه نشانه‌هایی ممکن است به شما بگوید که دلکو دچار مشکل شده است و چگونه می‌توان عیب‌هایی مانند نوسان در جرقه یا خرابی در توزیع جرقه را تشخیص داد؟
با سلام
دلکو (Distributor) یکی از اجزای کلیدی سیستم احتراق در خودروهای قدیمی‌تر است که وظیفه توزیع جرقه به شمع‌ها در زمان‌های دقیق و مناسب را بر عهده دارد. این قطعه در موتورهای بنزینی که سیستم جرقه‌زنی آنها از نوع توزیع‌کننده جرقه است، عمل می‌کند.
نقش دلکو در سیستم احتراق خودرو:
1. توزیع جرقه به شمع‌ها:
دلکو با دریافت سیگنال از میل‌لنگ (از طریق توزیع‌کننده زاویه‌ای یا سنسور میل‌لنگ) جرقه را به طور منظم و با زمان‌بندی دقیق به شمع‌ها ارسال می‌کند. این جرقه‌ها باعث احتراق سوخت در سیلندرها می‌شود و موتور شروع به کار می‌کند.
دلکو با چرخش خود، سیم پیچ‌های اولیه را به شمع‌های مختلف متصل می‌کند و باعث می‌شود که جرقه در زمان صحیح در هر سیلندر ایجاد شود.
2. زمان‌بندی دقیق جرقه:
توزیع صحیح و به موقع جرقه در هر سیلندر اهمیت زیادی دارد. زمان‌بندی اشتباه یا توزیع نادرست جرقه می‌تواند به احتراق ناهمزمان سوخت منجر شود و در نتیجه عملکرد موتور کاهش یابد.
تأثیر توزیع صحیح جرقه:
1. عملکرد موتور:
جرقه در زمان دقیق باعث می‌شود که سوخت به طور کامل و بهینه در سیلندرها بسوزد. این امر موجب احتراق بهتر و در نتیجه تولید قدرت بیشتر می‌شود. در غیر این صورت، اختلال در زمان‌بندی جرقه می‌تواند منجر به کم‌فشاری، لرزش موتور، و کاهش قدرت شود.
2. بهینه‌سازی مصرف سوخت:
زمان‌بندی صحیح جرقه به احتراق کامل سوخت و تبدیل آن به انرژی مفید کمک می‌کند. زمانی که جرقه دیرتر یا زودتر از موعد داده می‌شود، سوخت به طور کامل نمی‌سوزد و این باعث افزایش مصرف سوخت و ایجاد آلاینده‌های بیشتر می‌شود.
3. جلوگیری از خرابی قطعات موتوری:
جرقه زودتر از موعد (احتراق پیش از زمان) یا دیرتر از موعد (احتراق بعد از زمان) می‌تواند باعث داغ شدن بیش از حد موتور، آسیب به سوپاپ‌ها و پیستون‌ها، و حتی شکستن قطعات حساس موتور شود. توزیع صحیح جرقه از این نوع مشکلات جلوگیری می‌کند.
نشانه‌های مشکل در دلکو:
نوسان در جرقه یا کارکرد نادرست موتور: اگر دلکو دچار مشکل شود، ممکن است زمان‌بندی جرقه به هم بخورد. این می‌تواند باعث لرزش موتور، کم‌قدرت بودن، یا خاموش شدن خودرو در حین رانندگی شود.
کاهش عملکرد خودرو: مشکل در توزیع جرقه به شمع‌ها می‌تواند منجر به کاهش شتاب و قدرت موتور شود.
افزایش مصرف سوخت: توزیع نامناسب جرقه باعث احتراق ناقص سوخت می‌شود که به افزایش مصرف سوخت می‌انجامد.
دود سیاه یا سفید از اگزوز: سوخت ناقص در موتور باعث انتشار دود سیاه یا سفید می‌شود که نشان‌دهنده احتراق نامناسب است.
روش‌های تشخیص مشکل در دلکو:
1. بازرسی فیزیکی دلکو: اگر دلکو فرسوده یا معیوب باشد، ممکن است علامت‌های فیزیکی مانند خراشیدگی، فرسودگی قطعات داخلی یا علامت‌های سوختگی بر روی آن مشاهده کنید.
2. عیب‌یابی از طریق دستگاه OBD-II: در خودروهای جدیدتر که سیستم احتراق آنها بر اساس ECU و سنسورهای مدرن است، می‌توان از دستگاه‌های عیب‌یابی OBD-II برای شناسایی مشکلات مربوط به زمان‌بندی جرقه و توزیع جرقه استفاده کرد.
3. بازرسی عملکرد شمع‌ها: اگر شمع‌ها به طور نامنظم جرقه بزنند یا چراغ چک موتور روشن شود، ممکن است دلکو دچار مشکل شده باشد. در این صورت، با بازکردن شمع‌ها و بررسی آنها می‌توان وضعیت جرقه را بررسی کرد.
4. آزمایش ولتاژ و عملکرد دلکو: با استفاده از تستر ولتاژ، می‌توان عملکرد دلکو و شمع‌ها را بررسی کرد. اگر جرقه به درستی منتقل نمی‌شود، احتمال مشکل در دلکو وجود دارد.
رفع مشکل:
تعویض دلکو: اگر دلکو فرسوده یا خراب شده باشد، باید تعویض شود. این کار معمولاً نیاز به بررسی و نصب مدل مناسب برای خودرو دارد.
تنظیم مجدد زمان‌بندی جرقه: گاهی اوقات مشکل از تنظیم نادرست زمان‌بندی جرقه است که باید توسط یک تعمیرکار ماهر تنظیم شود.
تعویض شمع‌ها: در صورت خراب بودن شمع‌ها، باید آنها را تعویض کرد تا جرقه به طور موثر منتقل شود.
در نتیجه دلکو نقش حیاتی در سیستم احتراق خودرو دارد و توزیع صحیح جرقه در سیلندرها می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد موتور، مصرف سوخت و عمر قطعات موتوری داشته باشد. تشخیص مشکلات دلکو به سرعت و اقدام به تعویض یا تعمیر آن می‌تواند از بروز مشکلات جدی در موتور جلوگیری کند و کارایی خودرو را حفظ نماید.
کیان باتری بزرگترین استارتآپ تخصصی باتری خودرو در کشور است که به صورت شبانه روزی به حمل و نصب رایگان باتری خودرو در محل مشتری می پردازد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر به صورت شبانه روزی با کارشناسان فروش مجموعه کیان باتری به شماره تلفن 88882222-021 تماس حاصل نموده، سوالات خود را مطرح کنید و مشاوره دریافت نمایید.
درود بر شما، مطالبتون خوب بود و نقش دلکو و عملکرد آن را به خوبی توضیح دادید اما دلیل حذف آن از خودروهای امروزی را بیان نکردید؟ آیا سنسورهایی که جایگزین دلکو شده اند با همان کیفیت پاسخگوی نیازهای خودرو هستند؟
با سلام
همانطور که مطلع هستید در سیستم برق‌رسانی موتور خودروها برخی قطعات هستند که در گذشته بسیار پراهمیت بوده اند، اما امروزه از خودروهای جدید حذف و جایگزین شده اند مانند دلکو که جای خود را به سنسورهایی روی میل لنگ و یا میل سوپاپ داده است.
به طور خلاصه می توان گفت که دلکو وظیفه تامین برق منظم برای شمع های موتور خودرو را برعهده دارد. به این صورت که کوئل برق ۱۲ ولتی باتری و دینام را دریافت کرده و با افزایش ولتاژی به اندازه چندین برابر راهی شمع‌ها برای احتراق داخل موتور می کند. اینجاست که دلکو این برق را قبل از رسیدن به سر شمع ها دریافت می کند و به صورت منظم به سر شمع ها می رساند.
نکته مهم اینجاست که قرار نیست جرقه و احتراق همزمان در همه سیلندر‌های موتور اتفاق بیفتد، بلکه این اتفاق دارای ریتمی مشخص از نظر زمان بندی است. دلکو قطعه‌ای است که با قطع و وصل کردن برق، آن را به طور منظم و با همان ریتم مشخص به شمع‌ها می‌رساند تا جرقه برای احتراق در زمان درست انجام شود.
حال جالب است بدانید که سیستم جرقه زنی دلکو مشکلاتی نیز به همراه داشت که گاها منجر به لرزش خودرو و افزایش مصرف سوخت و کاهش راندمان پیشرانه می شد که پیش بینی می شود مهمترین دلیل حذف آن نیز بازدهی جرقه بود.
با حذف دلو در خودروهای امروزی برای هر یک از سیلندر‌های موتور یک کوئل قرار داده شد. در این روش سنسورهای تعبیه شده‌اند که اطلاعات موقعیت میل‌لنگ و پیستون‌ها را به ECU یا همان کامپیوتر اتومبیل می‌فرستند. این کامپیوتر هم فرمان انتقال جریان برق و زدن جرقه را بر اساس همین اطلاعات به هر یک از کوئل‌ها می‌دهد. در نتیجه با حذف دلکو و صدور فرمان قطع و وصل جریان الکتریکی از سوی کامپیوتر خودرو، پیشرانه کارکرد بهینه و منظم‌تری پیدا کرده است. این یعنی مصرف سوخت هم کاهش یافته و هدر رفت انرژی نیز کمتر شده است.