تنظیم میزان سطح آب باطری ماشین

برای خیلی از صاحبان خودرو، مواجه شدن با باطری که سطح آن کاهش یافته عادی است و می دانند در این مواقع باید چگونه سطح آب باطری ماشین را و با چه ماده ای تنظیم کنند. اما خیلی از افراد دیگر شاید ندانند دقیقا باتری اسیدی چگونه کار میکند؟ و آب باتری اسیدی چیست؟ افزودن آب باتری چگونه انجام می شود؟ تعویض آب اسید باطری چگونه است؟ آیا برای این کار باید خرید آب اسید باطری کنند؟ آیا قیمت آب اسید باطری زیاد است؟ قیمت آب باطری ماشین چطور؟

نگران نباشید طبق معمول پاسخ تمام سوالات شما در این مقاله نهفته است به شرط آن که با دقت به مطالعه ادامه دهید. در صورتی که علاقه مندید بدانید به طو ر کلی باتری خودرو چگونه کار می کند مقاله زیر را مطالعه نمایید.

ساختار و عملکرد باتری

آب باتری خودرو چیست؟

الکترولیت باتری مایعی است که در باتری اکثر ماشین‌ها وجود دارد. گاهی اوقات به دلیل اینکه بسیار اسیدی است، به آن اسید باتری گفته می‌شود. درواقع، الکترولیت باتری ماشین از ترکیب آب و اسیدسولفوریک ساخته‌شده است. هنگامی‌که سطح الکترولیت موجود در باتری شما کم می‌شود، ممکن است نگران شوید که چگونه می‌توانید سطح آن را بالا ببرید

به‌عنوان‌مثال، آیا می‌توانید در شرایط اضطراری باتری خود را با گیترید، آب‌نمک، جوش‌شیرین یا انواع دیگری از الکترولیت‌ها پرکنید تا آسیب نبیند؟ پاسخ خیر است. هرگز باتری اسیدی ماشین خود را با هیچ نوعی از الکترولیت‌ها پر نکنید.

اگرچه گیترید حاوی الکترولیت است، آب‌نمک می‌تواند به‌عنوان یک الکترولیت عمل کند و جوش‌شیرین یا بی‌کربنات سدیم، می‌توانند در الکترولیت‌ها تجزیه شود، اما هرگز نباید هیچ یک از این موارد را در یک باتری قرار دهید. اگر سطح الکترولیت باتری شما کم شده است، آب مقطر تنها چیزی است که مجازید به آن اضافه کنید. در برخی شرایط خاص می‌توان اسیدسولفوریک نیز اضافه کرد، مانند وقتی‌که باتری کج شود و مایع آن به بیرون نشت کند، اما هرگز چیز دیگری به آن اضافه نکنید.

دلیل اینکه شما می‌توانید آب مقطر را به یک باتری با سطح الکترولیت پایین‌تر از صفحات، اضافه کنید این است که وقتی یک باتری اسیدی، آب از دست می‌دهد، اسیدسولفوریک از دست نمی‌دهد.

سطح الکترولیت باتری خودرو

همان طور که ذکر شد در جریان کار باتری از حجم الکترولیت کاسته می شود. بنابراین لازم است به صورت دوره ای و در فاصله زمانی معینی سطح الکترولیت داخل خانه های باتری را کنترل نمود.

برای کنترل سطح مایع الکترولیت خانه ها ابتدا در خانه های باتری را باز کنید. سپس، حجم مایع داخل هریک از آن ها را بازدید نمایید. در صورتی که تشخیص سطح مایع الکترولیت نسبت به علامت روی جعبه باتری امکان پذیر نباشد، با استفاده از چراغ سیار سطح الکترولیت هر خانه را نسبت به صفحات باتری مقایسه کنید.

در صورتی که سطح مایع الکترولیت پایین تر از صفحات باتری باشد کمبود آن را با اضافه نمودن آب مقطر تا ارتفاع ۱۰ میلی متر بالاتر از صفحات باتری جبران کنید. شکل مقابل فلش های زرد رنگ در خانه های باتری را پس از باز کردن آن ها و فلش های قرمز رنگ درپوش خانه ها را قبل از باز نمودن آن ها نشان می دهد.

برای باتری های اسیدی، اول باید کنار باتری را نگاه کنیم که متوجه می شویم دو تا خط کنار باطری بهمراه دو تا عنوان وجود دارد. نشانگر سطح باتری که خط پایینی min و خط بالایی max اگر سطح آب باتری پایین تر از min بود باید به بطری آب اضافه کنیم ولی اگر بین min و max بود که یعنی باتری خودرو شما مشکلی ندارد. اما برای چک کردن آب باتری به صورت واضح مشخص نیست و می توانید ماشین را یه خورده تکان دهید و با تکان دادن ماشین آب باتری حرکت می کند و قابل ملاحضه است.

منظور از کم بودن الکترولیت باتری چیست؟

وفتی می گوییم سطح الکترولیت باتری ماشین کم شده است، منظور این است که سطح مایعات در یک یا چند سلول باتری از میزان بالای صفحات سربی پایین‌تر آمده است.

باتری اتومبیل از مجموعه صفحات سربی تشکیل‌شده است و در محفظه‌ای پر از آب و اسیدسولفوریک که به عنوان الکترولیت عمل می‌کند، قرار گرفته است و حتماً باید از اینکه هیچ‌گاه سطح مایع پایین‌تر از ارتفاع این صفحات نباشد مطمئن شوید، زیرا این موضوع بسیار بااهمیت است.

درصورتی‌که سطح مایع الکترولیت پایین‌تر از صفحات باتری باشد و آن‌ها در معرض هوا قرار بگیرند، فرایند شیمیایی به نام سولفاتاسیون شروع می‌شود. این فرایند می‌تواند عمر باتری را به‌شدت کاهش دهد، زیرا در عملکرد طبیعی سلول‌ها تداخل ایجاد می‌کند، درنتیجه اسیدسولفوریک موجود در الکترولیت هنگام تخلیه باتری، در صفحات سربی جذب می‌شود و مجدداً، هنگام شارژ باتری وارد الکترولیت می‌شود.

در بررسی  سطح آب باطری ماشین باید دانست، باتری های بدون نیاز به مراقبت و نگهداری به این جهت طراحی و ابداع شده اند تا نیاز به اضافه کردن آب رفع گردد.

صدمات ناشی از عدم چک کردن سطح آب باتری

کنترل نشدن سطح الکترولیت و جبران کاهش آن اشکالات زیر را به وجود می آورد:

• افزایش غلظت الکترولیت
• افزایش مقاومت داخلی باتری
• تخریب صفحات
• اختلال در تبدیل انرژی در حالت دشارژ و شارژ باتری
• در شکل مقابل ریزش مواد فعال صفحه یک نوع باتری دیده می شود.

الکترولیت باتری در اثر حرارت و گرما افزایش حجم پیدا می کند. لذا در صورتی که خانه های باتری بیشتر از حد مجاز، از الکترولیت پر شده باشد مقدار مایع سرریز شده از خانه های باتری (در اثر عبور جریان هوای ایجاد شده به وسیله پروانه سیستم خنک کاری) در محیط پخش می شود و در کابل یا در سیم های موجود در مسیر بست های نگهدارنده باتری، بدنه خودرو رسوب می کند.

علت کم شدن آب باتری خودرو

در طول مدت کار باتری، به علت تبخیر سطحی و عمل الکترولیز ( هنگام شارژ و دشارژ )، از حجم مایع الکترولیت درون باتری کاسته می شود. لذا باید در فواصل معینی از کار باتری، میزان سطح مایع الکترولیت بررسی شود و در صورت کاهش حجم، نسبت به جبران آن اقدام گردد. در چنین شرایطی با اضافه نمودن آب مقطر به خانه های باتری، سطح مایع الکترولیت را به حد مجاز می رسانند.

کاهش حجم الکترولیت (به دلیل واکنش های شیمیایی هنگام شارژ و دشارژ باتری) موجب می شود آب موجود در الکترولیت به صورت بخار (گاز) از محیط خارج شود.

وقتی یک باتری اسیدی، آب از دست می‌دهد، اسیدسولفوریک از دست نمی‌دهد. به‌طور طبیعی آب در طی فرآیند الکترولیز از بین می‌رود، همچنین می‌تواند به دلیل تبخیر – خصوصاً در هوای گرم – از دست برود، درحالی‌که از مقدار اسیدسولفوریک کم نمی‌شود، یا با سرعت بسیار کندتری از بین می‌رود.

یک روش آسان برای درک چگونگی این موضوع، فکر کردن درباره مواردی است که هنگام جوشاندن یک ظرف حاوی آب‌نمک اتفاق می‌افتد. آب تبخیر می‌شود، اما نمک در آن باقی‌مانده است. اگر به این ظرف آب خالی اضافه کنید، نمک با آب مخلوط شده و دوباره آب‌نمک خواهید داشت. وقتی آب مقطر را به باتری اسیدی اضافه می‌کنید نیز همین اتفاق می‌افتد.

تنها استثناء وقتی است که مایع به دلیل کج شدن باتری، کم شود. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، کل محلول اسیدسولفوریک و آب از بین می‌رود. در این حالت، شما باید سلول‌های خالی را با محلول رقیق آب و اسیدسولفوریک پر کنید.

باتری باید چه میزان آب داشته باشد؟

شما باید میزان آب مقطر باتری را  در فصل تابستان بررسی کنید.  در این فصل سال،  باتری خودرو شروع به گرم شدن می کند. در نتیجه، آب مقطر موجود در الکترولیت شروع به بخار شدن می کند. به این ترتیب، شما می توانید آب لازم را در جبران آب از دست رفته به آن اضافه کنید.

باتری ماشین دارای چندین صفحه است که در الکترولیت قرار گرفته است. هنگامی که آب تبخیر می شود، برخی از قطعات در این صفحات به سطح می رسند. آن ها خشک شده و به همین دلیل احتمال آسیب رسانی به آن ها زیاد است. به عبارت دیگر، زمانی که سطح الکترولیت کاهش پیدا می کند، لازم است که شما به باتری آب مقطر اضافه کنید. برخی از باتری ها دارای علائم خاصی هستند که زمان اضافه کردن آب مقطر را نشان می دهد.اگر باتری خودرو شما دارای  این نشانگر نباشد، شما می توانید سطح الکترولیت را با نگاه کردن به صفحات داخل آن کنترل کنید.

پیش از اضافه کردن آب مقطر به  باتری خودرو خود، بهتر است از  نوع باتری خودرو اطلاعاتی داشته باشید. به عنوان مثال در  باتری های اتمی شما مجبور نیستید آب مقطر به آن اضافه کنید زیرا این  قبیل باتری ها کاملا بسته هستند. هنگامی که این نوع باتری خنک می شود، قطره های آب بر روی دیواره های الکترولیت قرار می گیرد. تنها در باتری های قابل تعویض شما می توانید آب مقطر اضافه کنید.

فیلم بررسی آب اسید باطری ماشین و افزودن آن

اگر دوست دارید خودتان سطح آب اسید (الکترولیت)  باتری خودرو را چک کنید و با اصول و میزان افزودن آب مقطر آشنا شوید، حتما ویدئوی زیر را مشاهده کنید. در این فیلم به صورت تصویری آب باتری اسیدی بررسی و اضافه می گردد.

نکاتی برای بازدید از آب باطری ماشین

• در زمان بازدید از باطری حتما منفذ روی درب باطری را نگاه کنید، و از باز بودن آن مطمئن شوید. زیرا در اثر فعل و انفعالات شیمیایی گاز هیدروژن تولید میگردد که در اثر مسدود بودن آن، جعبه باطری برجسته شده و احتمال ترکیدن آن وجود دارد.
• در هنگام بازدید از باطری به دلیل اشتعال زیاد در اثر تصاعد گاز هیدروژن، نباید شعله ی آتشی مانند سیگار در دست داشته باشید.
• درصورت بازدید سطح الکترولیت  و کاهش سطح آن فقط باید آب مقطر به آن افزود. زیرا اسید درون الکترولیت قابلیت تبخیر شدن را ندارد و فقط آب الکترولیت است که تبخیر می شود.
• نکته: عمر مفید باطری های سرب_ اسیدی یکسال و نیم تا دو سال است.

تعویض آب اسید باطری

باتری های سرب اسیدی مورد استفاده در خودروها خالی از الکترولیت به بازار عرضه می شود. این شرایط امکان سهولت حمل و نقل و انبار کردن باتری را فراهم می کند. این نوع باتری ها را در موقع استفاده، تا سطح مجاز تعیین شده توسط کارخانه سازنده، که عموما به صورت دو خط حداقل و حداکثر (شکل زیر) در روی جعبه باتری به صورت برجسته و یا حک شده مشخص می شود، از مایع الکترولیت پر می کنند.

برای پر کردن خانه های باتری نو از الکترولیت (مخلوط آب و اسید)، الکترولیت را با رعایت نکات ایمنی کار به وسیله قیف یا ظرف مخصوص نشان داده شده در شکل زیر به درون خانه های باتری می ریزند. سطح الکترولیت باید صفحات را بپوشاند.

مقدار الکترولیت بیشتر از حد (Max) را می توان به وسیله هیدرومتر از خانه های باتری خارج نمود با توجه به این که صفحات باتری مقداری از الکترولیت را جذب می کنند لازم است پس از پر کردن باتری و قرار دادن آن در مدار الکتریکی خودرو، سطح الکترولیت را مجددا کنترل نمود.

در صورتی که روی جعبه باتری سطح حداقل و حداکثر (Max-Min) الکترولیت علامت گذاری نشده باشد، مناسب ترین سطح مقدار الکترولیت برای باتری حدود یک سانتی متر بالای صفحات خانه باتری در نظر گرفته می شود.

آیا می توان به جای آب، چیز دیگری به باتری اضافه کرد؟

آب مقطر مایعی است که در الکترولیت  و داخل باتری ماشین شما قرار دارد. این آب تضمین می کند که الکترولیت به اندازه کافی متراکم بوده  و باتری ماشین به درستی کار می کند. طبق استاندارد پذیرفته شده در سراسر جهان، الکترولیت باید حداقل 65 درصد، آب مقطر داشته باشد (بقیه اسید سولفوریک است). آب مقطر اجازه می دهد تا  باتری خودرو به درستی عمل کند.  بر خلاف آبی که هر روز  مصرف می کنیم، آب مقطر حاوی هیچ آلاینده ای نیست.

هرگز آب نوشیدنی به  باتری  اضافه نکنید زیرا  آلاینده های موجود در آب بر روی صفحات قرار می گیرند و باعث کاهش عمر مفید  باتری ماشین می شوند! اگر آب مصرفی کافی در باتری ماشین وجود نداشته باشد، اسید سولفوریک شروع به آسیب رساندن به صفحات کرده و در نتیجه  باعث آسیب رساندن به باتری خودرو خواهد شد.

مشکل معمولی و تفاوت آن با آب مقطر برای باطری

اگرچه آب شیر آب باتری را پر می کند و آن را در حال اجرا نگه می دارد، همچنین به سایش و پاره شدن آن کمک می کند. برخی از مواد در آب بر فرایندهای شیمیایی که در حال حاضر در داخل خمیر در حال اجرا هستند، تاثیر می گذارد.

آب که از شیرها و سایر منابع خانگی می آید، با مواد معدنی پوشیده می شود. این می تواند مواد معدنی از سیستم لوله کشی خانگی و همچنین تاسیسات تصفیه آب محلی در منطقه باشد. این نوع آب می تواند عملکرد باتری ماشین شما را در طول زمان کاهش دهد. این به این دلیل است که مواد معدنی در آب پس از تبخیر، در داخل باتری باقی می مانند. هنگامی که آب تبخیر می شود، عناصر معدنی مانند آهن و کلسیم با آب تبخیر نمی شوند. آنها داخل باتری اتومبیل باقی می مانند.

وقتی این اتفاق می افتد، این مواد معدنی جریان جذب الکترون آزاد می شوند که باید توسط خودرو استفاده شود. اتفاقی که می افتد این است که این الکترون ها خود را به مواد معدنی متصل می کنند و یک ترکیب متفاوت ایجاد می کنند که در داخل باتری وجود ندارد. این به نوبه خود باعث می شود که باتری به دلیل کمبود الکترون، از کار افتاده شود. همچنین طول عمر باتری را به دلیل ساختار مواد معدنی که در داخل خودرو قرار می گیرند، کاهش می دهد.

چرا حتما آب مقطر به باتری اضافه کنیم؟

آب مقطر مشکلی مشابه با آب شیر ندارد. این به این دلیل است که آب مقطر ماده کافی برای تأثیر بر روی باتری ندارد. این به اندازه کافی خالص است و بر فرآیندهای شیمیایی که باید در داخل خودرو اتفاق بیفتد تاثیر نمی گذارد.

هنگامی که آب مقطر داخل باتری تبخیر می شود، چیزی را بر جای نمی گذارد. هر آلودگی دیگری در آب نیز تبخیر می شود، اما هیچ چیز قابل توجهی به جز بخار آب وجود ندارد. این بدان معنی است که هیچ مواد معدنی برای تأثیر فرآیندهای شیمیایی داخل باتری وجود ندارد.

آنچه شما به دست خواهید آورد یک باتری کارآمد است که ماشین شما را بدون خرابی به حرکت در می آورد. همچنین یک باتری سالم برای شما باقی می ماند که به اندازه یک باتری که با آب شیر کار می کند، خراب نمی شود. دلیل دیگر این که آب مقطر برای باتری های خودرو بهتر است، اسیدی بودن آن است. شما ممکن است تعجب کنید که چرا چیزی بی ضرر به عنوان آب می تواند به عنوان اسیدی طبقه بندی شده است. این به خاطر فرایند تقطیر است.

هنگامی که آب تقطیر شود، به بخار آب تبدیل می شود و سپس به حالت مایع تبدیل می شود. در طول این فرآیند، دی اکسید کربن از ناحیه ضروری در آب حل می شود. این یک محلول اسید کربن بسیار ضعیف ایجاد می کند.

چگونه به باتری خودرو آب مقطر اضافه کنیم؟

1. ابتدا گرد و غبار را از روی باتری اتومبیل خود پاک کرده  و آن را باز کنید.

2. سطح الکترولیت را بررسی کنید. بسیاری از باتری های خودرو دارای نشانگری برای تشخیص سطح الکترولیت هستند. اگر نشانه ای در باتری ماشین شما وجود نداشته باشد، با یک چراغ قوه داخل باتری را بررسی کنید. الکترولیت باید تمام  سطح باتری را پر کرده باشد. اگر سطح  آن پایین باشد،  باید آب مقطر اضافه کنید.

3. اگر دستگاه  دنسیتومتر در اختیار دارید می توانید از طریق آن چگالی الکترولیت را اندازه گیری کنید و مقدار لازمی آب مقطر اضافه کنید.  اما اگر این دستگاه را در اختیار ندارید، می توانید از یک سرنگ برای اضافه کردن آب مقطر استفاده کنید. به این ترتیب شما می توانید مطمئن باشید که آب بیشتری به باتری وارد نمی شود.

4. پس از اضافه کردن آب مقطر ، از باتری خودرو خود استفاده نکنید. کمی صبر کنید و اجازه دهید تا مایع اضافه شده با آب موجود در باتری کاملا ترکیب شود.

5. پیش از استفاده از باتری و  اتصال آن به ماشین خود، می توانید باتری خود را کمی شارژ کنید.

توجه: هیچ گرد و غباری  نباید داخل باتری خودرو باشد زیرا ممکن است باعث شکسته شدن  باتری خودرو شما شود.

شما می توانید باتری خودرو را باز کرده و این مراحل را انجام دهید اما در صورت نیاز و اعتبار گارانتی، شما می توانید با مرکز خدمات رسمی یا نمایندگی تماس  بگیرید تا این مراحل برای شما انجام شود.

نکاتی در افزودن آب باتری اتومبیل

نکته : برای تشخیص شارژ بودن معمولا محدوده ای وجود دارد که طبق آن باید به شارژ بودن باتری نظر داد.

توجه : هیچگاه از آب لوله کشی برای تهیه الترولیت استفاده نکنید. آب مورد استفاده باید آب خالص ( آب مقطر ) باشد میتوان این آب را ار لوازم یدکی ها در بطری ها آماده تهیه کرد یا از آب جوشیده و سپس خنک شده استفاده نمود ؛ یا اینکه برفک یخچال را آب کرده از آن استفاده کنیم.

نکته بسیار مهم :هنگام تهیه الکترولیت ابتدا آب را در یک ظرف پلاستیکی (لگن) ریخته سپس به آرامی اسید را به آن اضافه کنید . حتی بهتر است یک سطح شیبدار پلاستیکی تهیه کرده و اسید را از بالا روی آن بریزیم تا به آرامی وارد لگن آب شود. این کار به دلیل انجام واکنش شدید بین آب و اسید سولفوریک و گرما زا بودن این واکنش میباشد . در صورت اضافه شدن سریع اسید به آب دمای محلول به شدت بالا رفته به حد جوش میرسد و محلول به اطراف میباشد.

سطح الکترولیت در هر خانه باتری باید حد معینی باشد که اگر بیشتر از آن و احتمال ریختن آن در شتابهای ناگهانی یا ترمزهای شدید وجود دارد و اگر کمتر از حد معین باشد قسمتی از صفحه باتری در معرض هوا قرارگرفته به به مرور خراب می شوند.

طولانی شدن عمر باتری خودرو با پر کردن الکترولیت

اگرچه می‌توانید عمر یک باتری اسیدی را با رعایت مواردی مثل تا بالا پر کردن آن، افزایش دهید، اما خالی گذاشتن یا بیش از حد شارژ کردن آن، می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد کند.

هنگامی‌که یک باتری به نقطه اوج خود رسید، دیگر به درستی کار نخواهد کرد؛ بنابراین اگر باتری از کار افتاده باشد هنگامی‌که باتری را شارژ می‌کنید، یا شارژ نمی‌شود و یا شارژ را نگه نمی‌دارد، حتی ممکن است اولین باری که سطح الکترولیت پایین می‌آید، با صدمات غیرقابل‌برگشت ناشی از سولفاسیون مواجه شوید.

بهترین راه برای جلوگیری از بروز این شرایط، بالا نگه‌داشتن سطح الکترولیت است و باید به‌عنوان بخشی از یک برنامه همیشگی جهت نگهداری از باتری به آن دقت شود.

از این دانش نمی‌توان هنگامی‌که یک باتری از بین رفته و شما را در شرایطی نامطلوب تنها گذاشته است، استفاده کرد، اما می‌تواند به شما کمک کند تا در آینده دیگر این اتفاق پیش نیاید.

طرز تهیه آب باطری

الکترولیت باتری سربی اسیدی محلول رقیق شده اسید سولفوریک می باشد. لازم است مقدار آب باطری ماشین و اسید سولفوریک به دقت و نسبت معین با یکدیگر مخلوط شود . این نسبت معین در به صورت می بشد

توجه : در اکثر باتری سازی ها (خودمان) نسبت آب به اسید را ۴ به ۱ انتخاب میکنند که معادل ۷۵% آب و ۲۵% اسید میباشد که نزدیک به نسبت حجمی ۷۳% به ۲۷% است .( گرچه دقیق نیست)

چگالی (جرم حجمی ) این محلول در دمای ۱۵ درجه سانتیگراد ۱٫۲۸ گرم بر سانتی متر مکعب ( یا همان ۱۲۸۰ کیلوگرم بر متر مکعب) میباشد . این عدد با تغییرات دما و فشار هوا تغییر میکند.

ساخت آب باطری

شما همچنین می توانید آب مقطر برای باتری خود را از طریق روند تقطیر ایجاد کنید. به طور خلاصه، تقطیر به سادگی مستلزم استفاده از یک سیستم گرمایش برای دریافت آب در تبخیر در دماهای مختلف است. هنگامی که آب تبخیر شود، به بخار آب تبدیل می شود. از آنجا که فلزات سنگین و دیگر مواد معدنی نمی توانند با آب تبخیر شوند، آنها با بخار آب باقی می مانند. آنچه در آن لحظه دریافت می کنید بخار آب مقطر است.

پس از گرم شدن آب و تبدیل آن به بخار، این مسئله صرفا یک ماده ی تراکم یا خنک کننده است. قرار دادن بخار آب از طریق دمای پایین، بخار را به حالت مایع بازگردانده و تمام آلاینده های سنگین را پشت سر می گذارد. شما می توانید یک سیستم تقطیر خانگی داشته باشید.

اخطار و اصول ایمنی در تنظیم آب باطری ماشین